Trung Quốc có ảnh hưởng không thua kém Mỹ ở Trung Đông
Những tuần gần đây, người khổng lồ châu Á này đang tăng tốc thiết lập hiện diện quân sự nhanh hơn bao giờ hết.
Trang tin Arab News mới đây có bài phân tích của Tiến sĩ Manuel Almeida, chuyên gia phân tích về Trung Đông.
Theo nội dung bài viết, ảnh hưởng của Mỹ đang suy yếu ở Trung Đông, gắn liền với vấn đề Iraq, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, sự mờ nhạt của Trục châu Á và một chiến lược khu vực không có sức ảnh hưởng. Hoặc nếu có ảnh hưởng thì cũng chỉ trong thời gian ngắn.
Tháng 7/2017, nhân dịp kỷ niệm 90 năm thành lập Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA), Trung Quốc đã đưa vào sử dụng căn cứ quân sự nước ngoài đầu tiên ở Djibouti.
Mặc dù được dán nhãn là một căn cứ hậu cần, được thiết kế để hỗ trợ hải quân Trung Quốc tham gia các sứ mệnh nhân đạo và chống cướp biển, nhưng thực chất căn cứ này nằm ở vị trí chiến lược tại cửa ngõ của Biển Đỏ dẫn đến kênh đào Suez.
Mới đây, các ngân hàng Trung Quốc đã cho Oman vay 3,5 tỷ USD, khoản tiền rất cần thiết cho việc kiểm soát thâm hụt ngân sách năm nay của Oman và tiếp tục kế hoạch thắt lung buộc bụng sau khi giá dầu sụt giảm.
Tăng cường viện trợ tài chính của Trung Quốc đóng vai trò then chốt - cùng với Saudi Arabia và Các Tiểu Vương quốc Ảrập Thống Nhất (UAE) - hỗ trợ chương trình cứu trợ của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho Ai Cập hồi tháng 11 năm ngoái.
Năm 2016, Trung Quốc trở thành nhà đầu tư lớn nhất trong thế giới Ảrập, với 32% (gần 30 tỷ USD) đầu tư trực tiếp nước ngoài. Mỹ, nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn thứ ba ở các nước Ảrập, chiếm 6,9 tỷ USD.
Vào tháng 8 này, theo báo chí Iran, đặc phái viên của Trung Quốc đã tới Iran và đệ trình kế hoạch Trung Quốc sẽ can dự vào Syria lên ông Ali Akbar Velayati, Cố vấn cấp cao về chính sách đối ngoại của lãnh tụ tối cao Ayatollah Khamenei.
Hồi tháng 3/2017, một nhóm quân đội Trung Quốc đã được triển khai ở Syria để huấn luyện và tư vấn cho quân đội nước này.
Tuy nhiên, tại Syria, ưu tiên ban đầu của Trung Quốc về sự ổn định và những người Duy Ngô Nhĩ theo chủ nghĩa thánh chiến (một nhóm người thiểu số ở Tân Cương) trở về Trung Quốc gây rối, sau này các ưu tiên đã phát triển rộng hơn sang các vấn đề chiến lược địa chính trị và các cân nhắc về kinh tế.
Vì khả năng thất bại của chế độ Bashar Assad đã giảm đáng kể nên suy đoán về vai trò trung tâm của Trung Quốc trong việc tái thiết Syria đã tăng lên.
Nga, Iran và thậm chí là cả các nhà nước Hồi giáo - từ Syria và Iraq tới Libya và Yemen - đã có những bước phát triển đột phá trong những năm gần đây trong việc theo đuổi các mục tiêu của mình, gây ảnh hưởng tới nhiều cuộc khủng hoảng, trong đó có cuộc khủng hoảng Syria, một trong những cuộc khủng hoảng lớn nhất của khu vực trong nhiều thập kỷ trở lại đây.
Vấn đề đối với Nga và Iran là họ hiện đang nắm giữ cuộc khủng hoảng Syria, cuộc chiến còn lâu mới được giải quyết xong.
Với năng lực đầu tư hạn chế vào nền kinh tế Syria, sự tham gia của Trung Quốc là một chiếc phao cứu sinh - và các khoản đầu tư này đi cùng với giá trị gia tăng khiến cho các tội ác chiến tranh quy mô lớn do chế độ Bashar Assad thực hiện dường như không còn là một mối quan ngại chính nữa.
Sự sẵn sàng của Trung Quốc, như các chuyên gia Trung Quốc đã xác nhận, đóng vai trò quan trọng cho sự ổn định của Syria.
Đối với Iran, Trung Quốc từ lâu đã coi Iran là một phương tiện để chống lại ảnh hưởng của Mỹ ở Trung Đông. Sau này Iran đã trở thành một phần thiết yếu trong sáng kiến "Vành đai và Con đường" của Trung Quốc, và thỏa thuận hạt nhân đã tháo gỡ những trở ngại còn lại cho phần tiếp theo của kế hoạch này.
Tháng 2 năm ngoái, trong một sự kiện mang tính biểu tượng cao, đoàn tàu chở hàng đầu tiên đã rời ga miền Đông Trung Quốc đến Tehran qua Kazakstan và Turkmenistan, chỉ trong vòng hai tuần.
Cũng sau thỏa thuận hạt nhân, Trung Quốc đã hoàn toàn tán thành việc Iran trở thành thành viên của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) sau nhiều năm theo đuổi. SCO được coi là có vị thế quan trọng ở Trung Á và là đối thủ của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Tuy nhiên, khi Trung Quốc đã phát triển mạnh mẽ hơn bao giờ hết ở khu vực Trung Đông, có thể nước này cũng sẽ nhìn nhận khu vực này với quan điểm vượt ra ngoài việc cạnh tranh quyền lực với Mỹ. Điều này có thể dẫn đến một số câu hỏi liệu Trung Quốc có thể tìm được điểm nào phù hợp với các chính sách của Iran trong khu vực hay không vì Iran hiện là xuất phát điểm của tình trạng mất ổn định trong khu vực.
Theo tác giả Almeida, báo cáo về chính sách đầu tiên của Trung Quốc đối với Ảrập, được phát hành năm ngoái, bắt đầu bằng việc ca ngợi các mối quan hệ lâu dài của Trung Quốc với các quốc gia Ảrập. Bản báo cáo nhấn mạnh các mục tiêu chung như bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, chống lại chủ nghĩa cực đoan và khủng bố.
Chính sách cách mạng của Iran từ năm 1979, chủ yếu là lật đổ chính phủ các nước láng giềng, xây dựng lực lượng dân quân trung thành xuyên quốc gia và ủng hộ các nhóm chiến binh (Shiite và Sunni) đi ngược lại với các nguyên tắc cơ bản trong chính sách đối ngoại của Trung Quốc. Câu hỏi đặt ra là liệu sáng kiến "Vành đai và Con đường" của Trung Quốc có thể áp đảo được hay không?
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Cơ hội mở rộng thị trường ở Trung Đông - châu Phi rất lớn
14:50' - 25/05/2017
Với diện tích và dân số tương đối lớn, Trung Đông – châu Phi là khu vực có nhu cầu nhập khẩu cao; trong đó, nhiều mặt hàng phù hợp với những sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.
-
Kinh tế Thế giới
Sự cạnh tranh kinh tế giữa Trung Quốc và Nhật Bản tại Trung Đông
05:30' - 12/05/2017
Trung Quốc và Nhật Bản phụ thuộc phần lớn vào nguồn năng lượng Trung Đông, đồng thời hai nước cũng rất quan tâm đến việc mở rộng lợi ích kinh tế của mình ở khu vực này.
-
Kinh tế Thế giới
IMF kêu gọi các nước xuất khẩu dầu ở Trung Đông hạn chế chi tiêu chính phủ
09:20' - 03/05/2017
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho biết các nước xuất khẩu dầu mỏ ở Trung Đông tiếp tục cắt giảm trợ cấp năng lượng, đồng thời triển khai thêm một số cải cách để kiềm chế chi tiêu của chính phủ.
-
Kinh tế Thế giới
Anh hoài nghi vai trò đứng đầu của Mỹ trong vấn đề Trung Đông
13:30' - 02/05/2017
Anh không thể tiếp tục tin tưởng vào sự lãnh đạo của Mỹ trong vấn đề Trung Đông và cần phải hợp tác chặt chẽ hơn nữa với các nước châu Âu nhằm đảm bảo thỏa thuận hạt nhân Iran vẫn được duy trì.
-
Kinh tế Thế giới
Iran và Iraq sẽ dẫn đầu tăng trưởng dầu mỏ Trung Đông
14:23' - 22/03/2017
Các chuyên gia nhận định Iran và Iraq sẽ là đầu tàu thúc đẩy tăng trưởng trong lĩnh vực dầu mỏ khu vực Trung Đông trong 4 năm tới, thông qua các dự án phát triển mỏ nhằm tăng sản lượng.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Chủ tịch Trung Quốc nhấn mạnh nguyên tắc then chốt trong quan hệ với Mỹ
19:56' - 26/04/2024
Chủ tịch Trung Quốc đánh giá mối quan hệ Trung - Mỹ đã trải qua nhiều thăng trầm và có một số bài học quan trọng để chia sẻ.
-
Kinh tế Thế giới
Tòa án Tối cao Mỹ để ngỏ khả năng áp dụng quyền miễn trừ với cựu Tổng thống Donald Trump
08:18' - 26/04/2024
Các thẩm phán đã bày tỏ sự hoài nghi với những lập luận của cựu Tổng thống Trump về quyền miễn trừ đối với nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử mang lại thắng lợi cho đương kim Tổng thống Joe Biden.
-
Kinh tế Thế giới
Lợi thế về giá giúp Trung Quốc "giảm xóc" trước tác động của thuế quan
07:44' - 26/04/2024
Mặt bằng giá cả của Trung Quốc quá cạnh tranh đến mức nước này có thể chịu đựng bất kỳ mức thuế quan mới nào.
-
Kinh tế Thế giới
Bỉ xây dựng đảo năng lượng tái tạo đầu tiên trên thế giới
07:30' - 26/04/2024
Bỉ đang xây dựng một hòn đảo năng lượng ngoài khơi đầu tiên trên thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc năm 2024 được nâng lên 4,8%
21:50' - 25/04/2024
Các nhà phân tích đã nâng dự báo tăng trưởng của Trung Quốc trong năm nay sau kết quả tốt hơn mong đợi trong quý đầu tiên.
-
Kinh tế Thế giới
Hàng loạt các chuyến bay tại Pháp bị hủy do đình công
15:57' - 25/04/2024
Ngày 25/4, việc di chuyển bằng đường hàng không trên khắp châu Âu đang phải đối mặt với sự gián đoạn đáng kể do các cuộc đình công tại Pháp.
-
Kinh tế Thế giới
Nga xem xét bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái
15:32' - 25/04/2024
Các nguồn tin cho biết Chính phủ Nga có kế hoạch bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái từ ngày 1/5 trong bối cảnh giá than đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đưa ra ưu tiên số một cho ngành vận tải vào năm 2050
08:47' - 25/04/2024
Ngày 24/4, Chính phủ Mỹ đã đặt ra mục tiêu quốc gia là cắt giảm lượng phát thải từ ngành vận chuyển hàng hóa về mức 0 vào năm 2050.
-
Kinh tế Thế giới
Giá vàng "ém mình" chờ các dữ liệu kinh tế quan trọng của Mỹ
08:24' - 25/04/2024
Giá vàng thế giới đi ngang trong phiên giao dịch 24/4, khi rủi ro từ căng thẳng ở Trung Đông giảm bớt.