Mâu thuẫn gia tăng trong quan hệ kinh tế Trung Quốc - EU
Báo "Liên hợp buổi sáng" của Singapore số ra mới đây đăng bài viết của giáo sư gốc Hoa Tương Lam Hân thuộc Viện nghiên cứu các vấn đề quốc tế, Trường Đại học Geneva (Thụy Sỹ), cho rằng chính sự sốt sắng thái quá của Trung Quốc đang là nguyên nhân khiến Liên minh châu Âu (EU) cảnh giác và lo ngại.
Theo tác giả bài báo, nguyên nhân đầu tiên khiến mâu thuẫn gia tăng trong quan hệ kinh tế Trung Quốc - EU chính là việc các quốc gia của "lục địa già" cảm thấy bất an về cách thức Bắc Kinh thúc đẩy chiến lược BRI. EU luôn đưa ra tiêu chuẩn minh bạch, đúng chuẩn quốc tế hóa và tuân thủ nghiêm các quy tắc hiện hành.
Trong khi đó, một số dự án thuộc BRI ngay từ khâu thảo luận đã tỏ ra thiếu chuyên nghiệp, một số dự án đã đi vào hoạt động thì thường trì trệ và không thuận lợi... Đây cũng chính là nguyên nhân khiến sáng kiến BRI của Bắc Kinh đến nay vẫn chưa nhận được sự tham gia của các thể chế tài chính chủ chốt trên thế giới.
Giáo sư Tương Lam Hân nhận định Trung Quốc xác định châu Âu là đích đến, nơi hợp nhất của Vành đai kinh tế Con đường tơ lụa và Con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21 (Vành đai và Con đường) vì đây được coi là nơi giàu có và thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới.
Trong khi đó, EU cho đến nay vẫn kiên quyết không công nhận kinh tế Trung Quốc có quy chế kinh tế thị trường. Một số quốc gia trong EU lo ngại rằng nếu được công nhận, Trung Quốc sẽ nhân cơ hội đó tiêu thụ các sản phẩm công nghiệp chế tạo, nhất là công nghiệp nặng và gang thép sang thị trường châu Âu.
Công nghiệp nặng vốn là thế mạnh truyền thống, lĩnh vực quan trọng và tạo ra nhiều công ăn việc làm của EU, nên các nhà lãnh đạo EU sẽ không dễ dàng để rơi vào tay nước khác.
Mặt khác, quan chức các nước châu Âu nhận định Trung Quốc những năm vừa qua đã bị thiệt hại lớn khi dùng đồng USD để dự trữ ngoại hối. Mặc dù kinh tế Mỹ đã có dấu hiệu chuyển biến tốt, nhưng lợi ích thu được từ trái phiếu chính phủ Mỹ vẫn rất thấp.
Do đó, Trung Quốc đã chuyển hướng sang đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng ở nước ngoài để tìm kiếm lợi ích. Ban đầu, EU rất hoan nghênh ý tưởng này của Trung Quốc, nhưng phương thức đầu tư của Bắc Kinh, đặc biệt là số vốn họ bỏ ra để đầu tư tăng đột biến khiến các quốc gia châu Âu cảm thấy bất an.
Những năm đầu của thế kỷ 21, mặc dù kim ngạch thương mại và du lịch giữa Trung Quốc và châu Âu tăng mạnh, nhưng quy mô đầu tư trực tiếp của Trung Quốc tại châu Âu hoàn toàn không được mở rộng.
Trong khi đó, từ năm 2010 đến nay, đầu tư trực tiếp của Trung Quốc tại châu Âu lại có xu hướng tăng trưởng một cách bất thường. Ngược lại, đầu tư của EU tại Trung Quốc vẫn tăng trưởng một cách chậm chạp do Bắc Kinh áp dụng một loạt các biện pháp nhằm hạn chế đầu tư nước ngoài.
Theo tác giả bài báo, đầu tư vào các quốc gia đang phát triển có tính rủi ro cao, nên Trung Quốc mong muốn mở rộng đầu tư sang các quốc gia phát triển có chế độ ổn định cùng hệ thống pháp luật hoàn thiện.
Trong bối cảnh đó, các quốc gia châu Âu được Bắc Kinh xác định là nơi có môi trường đầu tư tốt nhất. Tuy nhiên, sản phẩm của Trung Quốc chưa xây dựng được thương hiệu thế giới, ngay cả những mặt hàng bán chạy nhất như sản phẩm của tập đoàn Hoa Vi và Haier cũng chỉ được khoảng 17% người tiêu dùng châu Âu biết đến.
Do vậy, mục tiêu đầu tư của Trung Quốc thường tập trung vào việc mua các nhà máy sản xuất đã có thương hiệu của các quốc gia châu Âu và điều này đang trở thành mối đe dọa đối với ngành công nghiệp chế tạo truyền thống của "lục địa già".
Một vấn đề nữa là các nhà đầu tư Trung Quốc thường xuyên sử dụng thủ đoạn trả giá cao hơn hẳn so với thị trường để đạt được mục đích thâu tóm nhà xưởng, nhất là trong lĩnh vực công nghiệp ô tô.
Ngoài ra, các thiếu gia (con của quan chức) cùng giới tỷ phú Trung Quốc thường không tiếc tiền, trả giá cao ngất ngưởng để mua các biệt thự xa hoa tại Pháp. Điều này khiến các quan chức EU nghi ngờ rằng rất có khả năng có yếu tố rửa tiền trong các thương vụ mua bán kể trên.
Theo nghiên cứu của EU, Trung Quốc có khoảng 100 tỷ phú với tổng giá trị tài sản lên tới gần 400 tỷ USD, trong khi đó khoảng 300 triệu người khác có mức thu nhập bình quân chỉ trên dưới 2 USD/ngày.
Khoảng cách chênh lệch giàu nghèo lớn như vậy khiến người dân châu Âu cảm thấy bất bình trước các phi vụ mua bán kiểu "không tiếc tiền" của các tỷ phú Trung Quốc, đồng thời cũng khiến các quan chức EU phải thận trọng và đề cao cảnh giác.
Có quan điểm cho rằng sáng kiến "Vành đai và Con đường" mà Bắc Kinh đang nỗ lực thúc đẩy chính là “Con ngựa gỗ thành Troy” đối với châu Âu. Do vấn đề kinh tế thị trường (như đã đề cập ở trên) chưa được giải quyết, nên Trung Quốc muốn thông qua BRI để thâm nhập vào thị trường đầu tư cơ sở hạ tầng của châu Âu.
Nếu Bắc Kinh giành được hạng mục đầu tư lớn tại một quốc gia châu Âu nào đó, nhiều khả năng quốc gia đó sẽ phải lệ thuộc vào Trung Quốc, tạo nguy cơ tiềm ẩn cho quá trình chỉnh đốn của EU. Có quan chức EU cho rằng Bắc Kinh đang áp dụng chiến lược chia rẽ, nên các thành viên của liên minh này cần phải phối hợp chặt chẽ với nhau trong xử lý vấn đề đầu tư của Trung Quốc.
Đặc biệt, Trung Quốc đã cùng với một số thành viên khu vực Đông Âu của EU và một số quốc gia không phải là thành viên của EU đạt được cơ chế hợp tác 16+1. Theo Ủy ban châu Âu (EC), đây chính là hành động chia rẽ EU của Trung Quốc, do đó ủy ban này đã yêu cầu được tham dự cơ chế trên với tư cách quan sát viên.Tác giả bài báo kết luận, có rất nhiều nguyên nhân khiến cho người dân châu Âu có thái độ bất mãn nhất định đối với sáng kiến "Vành đai và Con đường" của Trung Quốc. Tuy nhiên, về tổng thể châu Âu vẫn hy vọng trong khả năng kiểm soát của mình, sẽ thu hút được một lượng lớn vốn đầu tư từ Trung Quốc.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
EU cân nhắc biện pháp đáp trả nếu lệnh trừng phạt Nga của Mỹ có hiệu lực
11:30' - 27/07/2017
Đại diện thường trực của Nga tại Liên minh châu Âu (EU), ông Vladimir Chizhov cho biết EU đang cân nhắc các biện pháp phòng ngừa và đáp trả nếu dự luật mở rộng lệnh trừng phạt Nga của Mỹ có hiệu lực.
-
Kinh tế Thế giới
Ba lý do khiến Nhật Bản đẩy nhanh đàm phán thương mại với EU
06:30' - 25/07/2017
Trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ đang lan nhanh ra toàn cầu, đàm phán về Hiệp định Đối tác Kinh tế (EPA) giữa Liên minh châu Âu (EU) và Nhật Bản dường như đang đi đúng hướng.
-
Kinh tế Thế giới
Sáng kiến tài chính xanh của EU được thế giới ủng hộ
22:08' - 20/07/2017
Hội đồng Tài chính Xanh Toàn cầu (GGFC) cho biết tổ chức này sẽ hỗ trợ Nhóm chuyên gia cấp cao (HLEG) thuộc Ủy ban châu Âu (EC) về tài chính bền vững.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ tìm cách mở rộng sự tiếp cận thị trường Trung Quốc
13:18' - 19/07/2017
Các chuyên gia thương mại của Trung Quốc hy vọng sẽ có các thỏa thuận mới về mở cửa thị trường Trung Quốc cho hàng hóa của Mỹ, nhưng sẽ không làm thay đổi đáng kể quan hệ kinh tế song phương.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Chủ tịch Trung Quốc nhấn mạnh nguyên tắc then chốt trong quan hệ với Mỹ
19:56'
Chủ tịch Trung Quốc đánh giá mối quan hệ Trung - Mỹ đã trải qua nhiều thăng trầm và có một số bài học quan trọng để chia sẻ.
-
Kinh tế Thế giới
Tòa án Tối cao Mỹ để ngỏ khả năng áp dụng quyền miễn trừ với cựu Tổng thống Donald Trump
08:18'
Các thẩm phán đã bày tỏ sự hoài nghi với những lập luận của cựu Tổng thống Trump về quyền miễn trừ đối với nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử mang lại thắng lợi cho đương kim Tổng thống Joe Biden.
-
Kinh tế Thế giới
Lợi thế về giá giúp Trung Quốc "giảm xóc" trước tác động của thuế quan
07:44'
Mặt bằng giá cả của Trung Quốc quá cạnh tranh đến mức nước này có thể chịu đựng bất kỳ mức thuế quan mới nào.
-
Kinh tế Thế giới
Bỉ xây dựng đảo năng lượng tái tạo đầu tiên trên thế giới
07:30'
Bỉ đang xây dựng một hòn đảo năng lượng ngoài khơi đầu tiên trên thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc năm 2024 được nâng lên 4,8%
21:50' - 25/04/2024
Các nhà phân tích đã nâng dự báo tăng trưởng của Trung Quốc trong năm nay sau kết quả tốt hơn mong đợi trong quý đầu tiên.
-
Kinh tế Thế giới
Hàng loạt các chuyến bay tại Pháp bị hủy do đình công
15:57' - 25/04/2024
Ngày 25/4, việc di chuyển bằng đường hàng không trên khắp châu Âu đang phải đối mặt với sự gián đoạn đáng kể do các cuộc đình công tại Pháp.
-
Kinh tế Thế giới
Nga xem xét bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái
15:32' - 25/04/2024
Các nguồn tin cho biết Chính phủ Nga có kế hoạch bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái từ ngày 1/5 trong bối cảnh giá than đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đưa ra ưu tiên số một cho ngành vận tải vào năm 2050
08:47' - 25/04/2024
Ngày 24/4, Chính phủ Mỹ đã đặt ra mục tiêu quốc gia là cắt giảm lượng phát thải từ ngành vận chuyển hàng hóa về mức 0 vào năm 2050.
-
Kinh tế Thế giới
Giá vàng "ém mình" chờ các dữ liệu kinh tế quan trọng của Mỹ
08:24' - 25/04/2024
Giá vàng thế giới đi ngang trong phiên giao dịch 24/4, khi rủi ro từ căng thẳng ở Trung Đông giảm bớt.