Yếu tố khiến quan hệ thương mại Mỹ-Canada thêm căng thẳng
Đây là nhận định trong bài xã luận trên trang Thư tín và Địa cầu của Canada. Trong cuộc chiến này, cả 2 bên đều cố gắng đưa ra những lý lẽ của mình, nhưng xem ra không bên nào thực sự có được lập luận đủ sức nặng.
Trong cuộc chiến hiện nay, Bộ Thương mại Mỹ và Uỷ ban Thương mại Quốc tế Mỹ đã thể hiện rõ quan điểm đồng tình với cáo buộc của Boeing cho rằng tập đoàn Bombardier của Canada đã nhận trợ cấp không công bằng từ các cấp chính quyền, từ chính quyền liên bang đến chính quyền tỉnh bang và thành phố Quebec.
Các khoản trợ cấp này đã tạo điều kiện cho Bombardier phát triển và bán dòng máy bay phản lực C Series với lợi thế cạnh tranh vượt trội so với các đối thủ. Việc trợ cấp đó đã được tiến hành từ hàng chục năm nay thông qua hình thức miễn giảm thuế.
Gần đây nhất, khi dự án sản xuất C Series gặp khó khăn, thành phố Quebec đã đầu tư một tỷ đôla Canada (CAD) mua 49,5% quyền sở hữu. Chính quyền liên bang cũng đồng ý cho vay 372,5 triệu CAD. Đáng lưu ý, đây mới chỉ là những số liệu ghi nhận trong 2 năm trở lại đây.
Nhưng Boeing trên thực tế cũng chẳng khá khẩm gì hơn. Tập đoàn sản xuất máy bay này từ lâu cũng đã “ngửa tay” nhận trợ giúp từ chính quyền Mỹ với hàng loạt hợp đồng quân sự béo bở.
Boeing hiện là khách hàng lớn nhất của Ngân hàng Xuất – Nhập khẩu Mỹ, nhiều đến nỗi ngân hàng này còn được mệnh danh là “Ngân hàng Boeing” vì chủ yếu cung cấp hỗ trợ tài chính giúp Boeing bán máy bay cho các hãng hàng không nước ngoài.
Tất nhiên, Boeing có thể lập luận rằng họ nhận hỗ trợ của chính phủ là vì các đối thủ cạnh tranh ở châu Âu, Canada và Brazil cũng đang làm điều đó. Có vẻ như các nguyên tắc đang bị bẻ cong và được biện minh bằng cáo buộc đối thủ cũng đang làm điều tương tự.
Nhưng liệu có phải Bombardier thực sự bán các máy bay C Series cho Delta Air Lines với giá thấp hơn giá thành sản xuất? Liệu có phải Boeing cũng đã chào bán các sản phẩm của mình với mức giá chiết khấu, nhờ nhận được trợ giúp của chính quyền Mỹ? Câu trả lời là “có” cho cả 2 câu hỏi trên, và nó dường như là điều rất hiển nhiên.
Vậy thì quyết định của Mỹ áp thuế đối kháng lên tới 220% đối với C Series của Bombardier phải chăng là việc dùng quyền lực để áp chế và bảo vệ các lợi ích của Boeing?
Mức thuế này cao gần gấp 3 lần đề nghị lúc đầu của Boeing (chỉ ở mức 80%) và sẽ khiến giá bán của C Series trên thị trường Mỹ đội lên hơn gấp 2 lần. Hậu quả là các hãng hàng không của Mỹ sẽ phải suy xét lại kế hoạch mua C Series, do giá cả giờ đây đã trở nên quá đắt.
Ở góc độ khác, hành động áp thuế của Mỹ còn nhằm mục đích tiêu diệt đối thủ cạnh tranh tiềm tàng để bảo vệ một trong những tập đoàn công nghiệp lớn nhất trong nước.
Washington có thể biện minh rằng họ chỉ làm thế để trả đũa việc Bombardier nhận được quá nhiều hỗ trợ từ chính quyền các cấp của Canada và thậm chí cả Chính phủ Anh. Thế nhưng, cáo buộc vẫn chỉ là cáo buộc chừng nào chưa có đủ chứng cứ để chứng minh là đúng.
Cách đây không lâu, Thủ tướng Justin Trudeau đã cảnh báo Chính phủ Canada có thể sẽ xem xét lại kế hoạch mua máy bay chiến đấu phản lực Super Hornet nếu như Boeing không rút lại các cáo buộc thương mại chống Bombardier.
Với cảnh báo này, Thủ tướng Trudeau mới chỉ đề cập đến mối quan hệ giữa Canada và Boeing, và mục tiêu phải bảo vệ tập đoàn Bombardier. “Chúng tôi sẽ không làm ăn với một công ty chỉ chăm chăm kiện chúng tôi và tìm cách đẩy các công nhân ngành sản xuất máy bay vào chỗ thất nghiệp”, ông Trudeau nói.
Nhưng phân tích kỹ hơn, việc ông Trudeau lôi vấn đề quốc phòng ra làm quân bài mặc cả trong một cuộc tranh chấp thương mại chưa hẳn đã đúng, chưa kể nó chỉ càng chứng tỏ có sợi dây liên kết giữa chính phủ với Bombardier.
Không chỉ Thủ tướng Trudeau, Thủ hiến tỉnh Quebec Philippe Couillard cũng làm tăng thêm nghi ngờ khi tuyên bố Bombardier bị đánh thuế đồng nghĩa với việc “Quebec bị tấn công” và rằng “Quebec sẽ phản kháng”.
Để thanh minh cho Bombardier, có lẽ không gì thuyết phục hơn là câu chuyện thực tế. Vào thời điểm Delta Air Lines ký thoả thuận với Bombardier, hãng Boeing không hề có dòng máy bay nào đủ sức cạnh tranh với C Series.
Vì vậy, việc nói rằng Boeing bị thiệt hại bởi thương vụ mua bán này, hay các thương vụ tương tự trong tương lai, chỉ là sự nguỵ biện và chụp mũ hoàn toàn do Washington nghĩ ra.
Hay nói cách khác, đây là một cuộc chiến thương mại do chính giới Mỹ khởi xướng nhằm vào dòng máy bay được chính giới Canada nâng đỡ.
Cả chính quyền 3 cấp tại Canada lẫn chính quyền Washington đều không hành động khách quan trong trường hợp này. Washington vừa là cầu thủ, vừa là trọng tài. Còn các cấp chính quyền Canada tập hợp với nhau về cùng phe trong đội còn lại.
Để xử trí trận đấu này, niềm hy vọng tốt nhất là bám vào cơ chế giải quyết tranh chấp thương mại, quy định trong Chương 19 Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA). Nếu bỏ qua cơ chế này, quyết định của Mỹ sẽ được thực hiện và gây ra những hậu quả rất lớn.
Nếu thực hiện theo cơ chế, các bên có hy vọng sẽ tìm ra giải pháp hợp lý hơn và khi đó, mức thuế đối kháng 220% có thể không phải là quyết định cuối cùng./.
Tin liên quan
-
Hàng hoá
Máy bay CSeries của Bombardier lại phải gánh thêm thuế chống bán phá giá mới
16:46' - 07/10/2017
Bộ Thương mại Mỹ ngày 6/10 đã quyết định tăng thuế nhập khẩu đánh vào dòng máy bay CSeries mới của hãng chế tạo Bombardier của Canada.
-
Doanh nghiệp
Anh phát tín hiệu dừng đặt hàng của Boeing
20:55' - 28/09/2017
Thủ tướng Anh Theresa May vừa đưa ra thông điệp mạnh mẽ ngụ ý Chính phủ Anh sẽ dừng đặt hàng của hãng Boeing (Mỹ) sau khi hãng này quyết định áp thuế trừng phạt hãng Bombardier (Canada).
-
Kinh tế Thế giới
Canada gọi mức thuế mà Mỹ áp đặt với máy bay hãng Bombardier là bảo hộ
09:24' - 28/09/2017
Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã bày tỏ sự thất vọng trước quyết định này của Mỹ, đồng thời tuyên bố ông sẽ tiếp tục đấu tranh vì việc làm của người dân Canada.
-
Kinh tế Thế giới
Anh phản ứng về mức thuế gần 220% mà Mỹ đánh vào Bombardier
19:44' - 27/09/2017
Thủ tướng Anh tuyên bố Chính phủ Anh sẽ tiếp tục làm việc với Bombardier nhằm tìm cách bảo vệ việc làm tại nhà máy chế tạo máy bay của hãng đặt tại Bắc Ireland
-
Doanh nghiệp
Boeing và Airbus "so găng" trong các vụ kiện tại WTO
16:44' - 05/09/2017
WTO nói rằng các khoản trợ cấp mà bang Washington chi cấp cho nhà sản xuất máy bay Boeing của Mỹ là hợp pháp, qua đó phần nào đảo ngược thắng lợi mà Airbus và EU đã ghi được hồi năm ngoái.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Tòa án Tối cao Mỹ để ngỏ khả năng áp dụng quyền miễn trừ với cựu Tổng thống Donald Trump
08:18'
Các thẩm phán đã bày tỏ sự hoài nghi với những lập luận của cựu Tổng thống Trump về quyền miễn trừ đối với nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử mang lại thắng lợi cho đương kim Tổng thống Joe Biden.
-
Kinh tế Thế giới
Lợi thế về giá giúp Trung Quốc "giảm xóc" trước tác động của thuế quan
07:44'
Mặt bằng giá cả của Trung Quốc quá cạnh tranh đến mức nước này có thể chịu đựng bất kỳ mức thuế quan mới nào.
-
Kinh tế Thế giới
Bỉ xây dựng đảo năng lượng tái tạo đầu tiên trên thế giới
07:30'
Bỉ đang xây dựng một hòn đảo năng lượng ngoài khơi đầu tiên trên thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc năm 2024 được nâng lên 4,8%
21:50' - 25/04/2024
Các nhà phân tích đã nâng dự báo tăng trưởng của Trung Quốc trong năm nay sau kết quả tốt hơn mong đợi trong quý đầu tiên.
-
Kinh tế Thế giới
Hàng loạt các chuyến bay tại Pháp bị hủy do đình công
15:57' - 25/04/2024
Ngày 25/4, việc di chuyển bằng đường hàng không trên khắp châu Âu đang phải đối mặt với sự gián đoạn đáng kể do các cuộc đình công tại Pháp.
-
Kinh tế Thế giới
Nga xem xét bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái
15:32' - 25/04/2024
Các nguồn tin cho biết Chính phủ Nga có kế hoạch bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái từ ngày 1/5 trong bối cảnh giá than đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đưa ra ưu tiên số một cho ngành vận tải vào năm 2050
08:47' - 25/04/2024
Ngày 24/4, Chính phủ Mỹ đã đặt ra mục tiêu quốc gia là cắt giảm lượng phát thải từ ngành vận chuyển hàng hóa về mức 0 vào năm 2050.
-
Kinh tế Thế giới
Giá vàng "ém mình" chờ các dữ liệu kinh tế quan trọng của Mỹ
08:24' - 25/04/2024
Giá vàng thế giới đi ngang trong phiên giao dịch 24/4, khi rủi ro từ căng thẳng ở Trung Đông giảm bớt.
-
Kinh tế Thế giới
Đàm phán hiệp ước rác thải nhựa toàn cầu bước vào giai đoạn quan trọng
15:02' - 24/04/2024
Đại diện từ 175 quốc gia bắt đầu đàm phán từ 23/4 về đề xuất hiệp ước toàn cầu để giảm ô nhiễm nhựa, vốn hiện diện ở khắp mọi nơi từ đỉnh núi đến đáy đại dương, cũng như trong máu người và sữa mẹ.