Xây dựng văn bản pháp luật: Lấy ý kiến đối tượng chịu tác động thế nào?
Nêu cao tinh thần trách nhiệm trong công tác xây dựng, thẩm định văn bản pháp luật, bảo đảm tính ổn định, khả thi của văn bản là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Bộ Tư pháp đặt ra trong năm 2019.
Đánh giá tác động còn hình thức, sơ sài Thời gian qua, một số cảng lớn tồn đọng nhiều container hàng nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất, gây khó khăn cho việc sản xuất kinh doanh của một số doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp khu vực phía Bắc.Những tồn đọng này do việc thực hiện, áp dụng Thông tư 08/2018/TT-BTNMT về ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường và Thông tư 09/2018/TT-BTNMT về quy chuẩn môi trường đối với phế liệu nhập khẩu.
Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành cho biết, Thông tư 08 và Thông tư 09 được xây dựng nhằm thực hiện nghiêm túc chỉ đạo và đường hướng hạn chế nhập khẩu phế liệu; đáp ứng được việc hoàn thiện các quy định, quy chuẩn về nhập khẩu phế liệu theo hướng nghiêm khắc hơn để bảo vệ môi trường cho đất nước.Tuy nhiên, trong bối cảnh một loạt văn bản quy phạm pháp luật nhằm thực hiện Luật Bảo vệ môi trường, Luật Hải quan đã vô tình sinh ra chồng chéo, khó thực hiện cho các đơn vị ở địa phương...
“Từ thực tế này, chúng tôi thấy rằng công tác đánh giá tác động của các văn bản quy phạm pháp luật trong các lĩnh vực cần thực hiện sâu sắc hơn, việc xử lý các vướng mắc, nhạy cảm về thay đổi các quy định cần có sự chung tay của các cơ quan liên quan”, Thứ trưởng Lê Công Thành chỉ rõ.
Theo các chuyên gia pháp lý, những vấn đề cấp thiết của đời sống, liên quan đến quyền, lợi ích của người dân, việc đánh giá tác động trong quá trình xây dựng chính sách là rất cần thiết để hoàn thiện pháp luật, tránh các rủi ro lãng phí xảy ra.Tuy nhiên, việc thực hiện nội dung này ở một số đơn vị còn sơ sài, hình thức. Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, một số cơ quan soạn thảo luật chưa làm hết trách nhiệm, các tài liệu quan trọng như báo cáo tổng kết thi hành luật, báo cáo đánh giá tác động... hầu như không ký, không đóng dấu.
Điều này dẫn đến chính sách đưa ra không phù hợp, không đảm bảo tính khả thi.
Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng, việc xem xét, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân liên quan trong việc ban hành văn bản trái luật chưa được thực hiện nghiêm túc, đúng theo quy định, do đó làm giảm kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật.Tăng cường công tác tham vấn, lấy ý kiến
Để nâng cao chất lượng văn bản quy phạm pháp luật, nhiều chuyên gia đề nghị cần tập trung, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong quá trình xây dựng và thi hành văn bản quy phạm pháp luật; kịp thời xử lý những cơ quan, cá nhân liên quan đến việc ban hành văn bản trái pháp luật... Chỉ ra cách thức lấy ý kiến như hiện tại có thể chưa bao quát được hết các đối tượng cần lấy ý kiến, tính đại diện còn chưa thực sự bảo đảm, Tiến sỹ Nguyễn Văn Cương, Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp đề nghị, các cơ quan, đơn vị tăng cường công tác tham vấn ý kiến các đối tượng chịu sự tác động của văn bản, từ đó, dự báo các phản ứng cần thiết, năng lực tiếp nhận quy định mới của pháp luật.Đồng thời, cần tập trung cải thiện tính dự báo của các quy định pháp luật; đề cao công tác rà soát văn bản quy phạm pháp luật trong quá trình xây dựng chính sách.
Một điểm đáng lưu ý là quy định về các trường hợp văn bản quy phạm pháp luật được ban hành theo trình tự, thủ tục rút gọn theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 cũng nhiều điểm chưa phù hợp.Theo đó, trình tự, thủ tục rút gọn được áp dụng trong các trường hợp khẩn cấp theo quy định của pháp luật về tình trạng khẩn cấp; trường hợp đột xuất, khẩn cấp trong phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, cháy, nổ; trường hợp cấp bách để giải quyết những vấn đề phát sinh trong thực tiễn theo quyết định của Quốc hội; trường hợp để ngưng hiệu lực toàn bộ hoặc một phần của văn bản quy phạm pháp luật trong một thời hạn nhất định; trường hợp cần sửa đổi ngay cho phù hợp với văn bản quy phạm pháp luật mới được ban hành.
Việc áp dụng thủ tục, trình tự ban hành văn bản quy phạm pháp luật rút gọn đã đáp ứng được nhu cầu ngay và luôn của việc điều hành quản lý, song nó cũng đã làm mất đi cơ hội có ý kiến của các đối tượng chịu tác động.Điều này cũng đồng nghĩa với việc các đề nghị chính sách được đánh giá chưa được kỹ càng, thận trọng. Thực tế đã có không ít văn bản về điều kiện kinh doanh vừa được ban hành năm 2016 đã lại phải tiếp tục được đề xuất, sửa đổi năm 2018.
Từ thực tế này, nhiều chuyên gia kiến nghị, bỏ quy định “trường hợp cần sửa đổi ngay cho phù hợp với văn bản quy phạm pháp luật mới được ban hành”; đồng thời cân nhắc thiết kế quy định về thời hạn có hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật mới ban hành đủ dài để xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết theo đúng trình tự.
Các chuyên gia nhấn mạnh: Việc sửa đổi Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật là cần thiết nhằm tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp luật, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng pháp luật, góp phần xây dựng hệ thống pháp luật thống nhất, đồng bộ, khả thi, minh bạch, dễ tiếp cận, hiệu lực, hiệu quả phục vụ đắc lực cho sự nghiệp phát triển đất nước trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng./.Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước của Bộ Tư pháp
20:41' - 07/01/2019
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vừa ký Quyết định ban hành Danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp.
-
Kinh tế Việt Nam
Tháng 10/2018: 17 văn bản pháp luật được Chính phủ, Thủ tướng ban hành
20:03' - 07/12/2018
Trong tháng 10/2018, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 17 văn bản quy phạm pháp luật, gồm 16 Nghị định của Chính phủ và 1 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế và pháp luật
Vụ cựu Chủ tịch Vimedimex: Hậu quả được ngăn chặn nhờ phát hiện kịp thời của cơ quan chức năng
14:09'
Sáng 19/4, tiếp tục phần tranh luận tại phiên tòa xét xử cựu Chủ tịch Vimedimex cùng 10 bị cáo khác trong vụ án sai phạm đấu giá quyền sử dụng đất ở Đông Anh, Hà Nội.
-
Kinh tế và pháp luật
Vụ nghiệm thu "khống" công trình thủy lợi ở Đắk Lắk: “Con voi suýt chui lọt lỗ kim”
13:04'
Đây là dự án bị nghiệm thu “khống” các hạng mục công trình để rút vốn của Nhà nước, nhưng hơn 10 năm sau mới bị phát hiện, xử lý.
-
Kinh tế và pháp luật
Vụ án Tập đoàn Thuận An: Mở rộng điều tra, xử lý nghiêm sai phạm, thu hồi triệt để tài sản
11:44'
Cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) đang tập trung lực lượng, mở rộng điều tra, làm rõ hành vi vi phạm của các bị can, sai phạm tại Tập đoàn Thuận An.
-
Kinh tế và pháp luật
Chủ tịch tỉnh Phú Yên yêu cầu kiểm tra các dự án liên quan Tập đoàn Thuận An
11:39'
Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên Tạ Anh Tuấn giao cho các cơ quan chức trách kiểm tra, báo cáo các dự án liên quan đến Tập đoàn Thuận An và các đơn vị thành viên thực hiện tại tỉnh Phú Yên.
-
Kinh tế và pháp luật
Europol: Mạng lưới tội phạm Italy nguy hiểm nhất châu Âu
07:00'
Các tổ chức kiểu mafia Italy đã mở rộng đáng kể hoạt động ra nước ngoài, thâm nhập hơn 45 quốc gia trên toàn thế giới. Trong EU, các tổ chức này có phạm vi hoạt động rộng rãi.
-
Kinh tế và pháp luật
Mất gần 3 tỷ đồng khi tham gia đầu tư cho website giả mạo
16:48' - 18/04/2024
Ngày 18/4, Công an thành phố Hà Nội cho biết, một nạn nhân bị chiếm đoạt hơn 2,7 tỷ đồng khi tham gia đầu tư cho website giả mạo trang Thương mại điện tử Carousel có đường link www.carousell888.com.
-
Kinh tế và pháp luật
Tăng kiểm soát ghi âm, ghi hình trong khu vực hạn chế tại sân bay
11:48' - 18/04/2024
Cục Hàng không Việt Nam vừa có văn bản gửi các đơn vị có liên quan về việc tăng cường việc quản lý, kiểm soát đối với hoạt động ghi âm, ghi hình trong khu vực hạn chế tại cảng hàng không, sân bay.
-
Kinh tế và pháp luật
Bắt nhanh đối tượng cướp tiệm vàng tại Hà Tĩnh
10:52' - 18/04/2024
Ngày 18/4, thông tin từ Công an huyện Can Lộc (Hà Tĩnh), lực lượng Công an huyện phối hợp với các lực lượng chức năng nhanh chóng bắt đối tượng cướp tiệm vàng manh động, táo tợn xảy ra trên địa bàn.
-
Kinh tế và pháp luật
Phạt FPT, VTV 135 triệu đồng vì phát quảng cáo trang thông tin điện tử cá độ bất hợp pháp
08:04' - 18/04/2024
Với hành vi phát sóng trực tiếp trận đấu có hình ảnh quảng bá, quảng cáo website cá độ vi phạm pháp luật Việt Nam, FPT Telecom và VTV vừa bị phạt hành chính lần lượt 85 triệu đồng và 50 triệu đồng.