Trả hồ sơ điều tra lại vụ nguyên Trưởng phòng Thanh tra thuế nhận hối lộ

Chiều 26/11, Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng mở phiên tòa phúc thẩm, tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm của Tòa án nhân dân tỉnh Bình Định, trả hồ sơ điều tra lại vụ án nguyên Trưởng phòng Thanh tra thuế (Cục Thuế tỉnh Bình Định) bị Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Bình Định buộc tội nhận hối lộ 130 triệu đồng của doanh nghiệp.
Trước đó, ngày 3/8/2018, Tòa án nhân dân tỉnh Bình Định xét xử sơ thẩm, tuyên phạt ông Hồ Minh Khiêm, nguyên Trưởng phòng Thanh tra thuế (Cục Thuế tỉnh Bình Định) 8 năm tù về tội “Nhận hối lộ”. Sau đó ông Khiêm kháng cáo, kêu oan.
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Bình Định, ngày 1/9/2017, Cục Thuế tỉnh Bình Định quyết định thanh tra thuế tại Công ty Xây dựng An Nghĩa (thành phố Quy Nhơn, Bình Định) thời gian 30 ngày. Hồ Minh Khiêm được giao làm Trưởng đoàn cùng ba thành viên khác. Tuy nhiên, trong thời gian thanh tra, Khiêm đang học lớp bồi dưỡng tại tỉnh Thừa Thiên - Huế nên ủy quyền bằng miệng cho Phó đoàn thanh tra. 

Sáng 24/9/2017, Khiêm gọi điện thoại hỏi ông Phạm Trọng Ân (thành viên đoàn thanh tra) để nắm các sai phạm mà đoàn thanh tra phát hiện tại Công ty Xây dựng An Nghĩa.

Ông Ân cho biết Công ty Xây dựng An Nghĩa sai phạm lớn nhất là không khai thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường.
Chiều cùng ngày, Khiêm cùng ông Nguyễn Hoàng Tú (thành viên đoàn thanh tra) đến làm việc với đại diện Công ty Xây dựng An Nghĩa và cho rằng doanh nghiệp vi phạm phải nộp phạt, truy thu thuế tổng cộng gần 1,4 tỉ đồng. Nghe vậy, ông Đỗ Nguyễn Duy Minh, Phó Giám đốc Công ty Xây dựng An Nghĩa, nhờ Khiêm giúp đỡ, bỏ qua các vi phạm. 

Khiêm nói nếu Công ty đưa cho Khiêm 120 - 130 triệu đồng, đưa cho Cục trưởng Cục Thuế tỉnh 20 - 30 triệu đồng, thì sẽ bỏ qua các sai phạm lớn và chỉ xử lý các lỗi nhẹ với mức phạt 70 triệu đồng. Sau đó, khi đại diện doanh nghiệp thương lượng thì Khiêm đồng ý giảm số tiền còn 130 triệu đồng. Khiêm nói phần mình 110 triệu đồng, còn lại sẽ đưa cho Cục trưởng Cục Thuế.

Trong các ngày 25 và 28/9/2017, Khiêm liên tục gọi điện thoại, hối thúc ông Minh đưa tiền. Ông Minh hẹn với lý do chưa chuẩn bị đủ tiền. Đến ngày 29/9/2017, Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Bình Định ký kết luận thanh tra, xử phạt vi phạm hành chính về thuế đối với Công ty Xây dựng An Nghĩa gần 70 triệu đồng.
Chiều 1/10/2017, ông Minh gọi điện thoại nói Khiêm đến quán cà phê Hội Quán, thành phố Quy Nhơn, để đưa tiền. Tại quán cà phê, ông Minh đưa cho Khiêm hai bọc nilon, một bọc đựng 110 triệu đồng và một bọc đựng 20 triệu đồng. Trong khi Khiêm cất hai bọc nilon trên vào túi xách thì bị Cảnh sát Kinh tế Công an tỉnh Bình Định phát hiện, bắt giữ.
Tại phiên phúc thẩm, mặc dù Hội đồng xét xử triệu tập nhưng 10 điều tra viên Công an tỉnh Bình Định và 1 kiểm sát viên Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Bình Định vắng mặt.
Theo lời khai của ông Đỗ Nguyễn Duy Minh, người trực tiếp đưa tiền cho ông Hồ Minh Khiêm, khi đến làm việc với Công ty Xây dựng An Nghĩa ông Khiêm có lấy từ trong túi ra một tờ giấy, đã đánh máy sẵn trong đó có nội dung liệt kê những lỗi, sai phạm và có thể bị phạt số tiền gần 1,4 tỉ đồng.

Ông Khiêm yêu cầu Công ty Xây dựng An Nghĩa phải chi 200 triệu đồng, sau đó hai bên thỏa thuận 130 triệu đồng sẽ bỏ qua lỗi. Sau đó, ông Khiêm liên tục gọi điện nhắc ông Minh phải chi số tiền 130 triệu đồng, buộc lòng ông Minh gửi đơn tố cáo lên Ban Nội chính Tỉnh ủy Bình Định. Tuy nhiên, tại phiên tòa, ông Minh chưa cung cấp được bằng chứng nào để chứng minh lời khai của mình là có căn cứ.
Theo luật sư Vũ Mạnh Hùng (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội), bào chữa cho bị cáo Hồ Minh Khiêm, cho rằng ông Khiêm bị gài bẫy, không phạm tội nhận hối lộ. Cơ quan điều tra cho rằng hành vi của ông Khiêm nhận 2 bọc nilon từ ông Minh là phạm tội quả tang thì phải lập Biên bản bắt người phạm tội quả tang ngay thời điểm và tại địa điểm xảy ra hành vi, tức lúc 14 giờ ngày 1/10/2017 tại quán cà phê Hội Quán.

Thế nhưng, Cơ quan điều tra không thực hiện lập biên bản tại chỗ mà đến đến 16 giờ ngày 1/10/2017 mới lập biên bản bắt người phạm tội quả tang tại Trụ sở Cơ quan điều tra, nhờ người làm chứng không biết gì về vụ việc. Tại tòa, ông Khiêm kêu oan, cho rằng mình bị gài bẫy, ông nhận hai bọc nilon là bánh kẹo tặng chứ không nghĩ bên trong là tiền.
Hội đồng xét xử nhận định trong vụ án này, khi bắt giữ ông Khiêm về hành vi nhận hối lộ, số tiền đưa và nhận hối lộ là rất quan trọng để buộc tội người có hành vi phạm tội, tuy nhiên Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bình Định lại không làm đúng theo quy định của pháp luật.

Việc lập biên bản ghi nhận sự việc, và biên bản bắt người phạm tội quả tang không thực hiện đúng theo Bộ luật Tố tụng Hình sự. Do đó, chưa đủ căn cứ kết án ông Hồ Minh Khiêm phạm tội nhận hối lộ, nên quyết định hủy bản án sơ thẩm, trả hồ sơ để điều tra lại./.