Thành phố Hồ Chí Minh ưu tiên phát triển 4 nhóm ngành công nghiệp

15:38' - 06/12/2019
BNEWS Thành phố Hồ Chí Minh ưu tiên phát triển 4 nhóm ngành công nghiệp có hàm lượng khoa học - công nghệ và giá trị gia tăng cao.
Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân và các đại biểu tham quan gian hàng của doanh nghiệp công nghiệp chủ lực của thành phố. Ảnh: Mỹ Phương - TTXVN

Phát triển công nghiệp Tp. Hồ Chí Minh đang hướng đến tập trung vào những ngành nghề, lĩnh vực; công đoạn có hàm lượng giá trị gia tăng cao. Thành phố ưu tiên phát triển 4 nhóm ngành công nghiệp có hàm lượng khoa học - công nghệ và giá trị gia tăng cao. Đây là thông tin được cho biết tại hội thảo "Các ngành công nghiệp thành phố - vai trò và tiềm năng phát triển" do UBND Tp. Hồ Chí Minh tổ chức, ngày 6/12.

Chưa tương xứng tiềm năng

Báo cáo tại hội thảo, ông Nguyễn Phương Đông, Phó giám đốc Sở Công Thương Tp. Hồ Chí Minh cho biết, đối với 4 nhóm ngành công nghiệp (cơ khí; điện tử - công nghệ thông tin; hóa dược - cao su; chế biến tinh lương thực - thực phẩm) và ngành công nghệ sinh học, công nghiệp sạch, tiết kiệm năng lượng; công nghiệp thời trang ngành dệt may - da giày, công nghiệp thiết kế... Tp. Hồ Chí Minh sẽ chuyển dịch dần từ hoạt động gia công lắp ráp, thâm hụt lao động sang hoạt động sản xuất, tiến đến xuất khẩu.

Bên cạnh đó, thành phố tiếp tục phát triển khu công nghiệp công nghệ cao; bố trí sản xuất vào khu, cụm công nghiệp đã được quy hoạch; phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ phục vụ phát triển công nghiệp cơ khí, điện tử - tin học; hạn chế thu hút các dự án đầu tư mới thâm dụng lao động phổ thông.

Tính đến nay, giá trị gia tăng công nghiệp Tp. Hồ Chí Minh chiếm khoảng 32,3% sản lượng công nghiệp vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và đóng góp khoảng 16% quy mô sản xuất công nghiệp toàn quốc.

Công nghiệp có đóng góp quan trọng trong Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của Tp. Hồ Chí Minh; trong đó, 4 ngành công nghiệp trọng yếu đóng vai trò quan trọng trong phát triển toàn ngành công nghiệp.

Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Phong phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Mỹ Phương - TTXVN

Theo ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND Tp. Hồ Chí Minh, bốn ngành công nghiệp trọng yếu của thành phố trong thời gian qua đã có sự phát triển tích cực.

Sản phẩm công nghiệp hỗ trợ của 4 ngành công nghiệp trọng yếu và 2 ngành công nghiệp truyền thống đã tăng về số lượng và giá trị.

Nhiều sản phẩm công nghiệp hỗ trợ cung cấp cho doanh nghiệp, tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu như sản phẩm khuôn mẫu chính xác cao của công ty Lập Phúc cung cấp cho Colgate; Hiệp Phước Thành và Minh Nguyên đã tham gia được vào chuỗi sản phẩm của Samsung; Thống Nhất và Amura Precision sản xuất linh kiện nhựa cho nhà cung ứng cấp 1, cấp 2 của các công ty ô tô...

Qua đó, chất lượng, hiệu quả tăng trưởng công nghiệp từng bước được cải thiện theo sự chuyển dịch cơ cấu sản xuất. Trong nội bộ từng ngành, lĩnh vực cũng có sự đầu tư nâng cấp máy móc thiết bị, đổi mới công nghệ để nâng cao năng suất lao động và hàm lượng giá trị gia tăng.

Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp sản xuất còn phụ thuộc khá lớn vào nguyên phụ liệu nhập khẩu, còn hạn chế về thiết bị, công nghệ, giá thành, sức cạnh tranh...

Trong khi đó, chi phí đầu tư cho hoạt động sản xuất công nghiệp trên địa bàn thành phố ngày càng tăng và xu hướng đầu tư ra các tỉnh của doanh nghiệp sản xuất công nghiệp trên địa bàn thành phố cũng ngày càng tăng.

Quỹ đất dành cho công nghiệp chưa đáp ứng, phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp với đa phần là doanh nghiệp nhỏ và vừa (về diện tích, giá thuê), do đó nhiều doanh nghiệp thành phố đã đầu tư cơ sở sản xuất ra các địa phương lân cận.

Tính liên kết giữa doanh nghiệp sản xuất công nghiệp các ngành, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trong nước với nhà sản xuất sản phẩm hoàn chỉnh, doanh nghiệp FDI còn hạn chế.

Cần nền tảng công nghiệp công nghệ

Trước thực trạng của ngành công nghiệp Tp. Hồ Chí Minh,  PGS. TS.Trần Hoàng Ngân, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Tp. Hồ Chí Minh cho rằng, thành phố cần thay đổi hướng tiếp cận trong việc khuyến khích phát triển công nghiệp.

Doanh nghiệp nhóm ngành công nghiệp chế biến lương - thực phẩm giới thiệu sản phẩm trong khuôn khổ hội thảo. Ảnh: Mỹ Phương - TTXVN

Thành phố nên ưu tiên phương thức sản xuất theo hướng sản xuất thông minh, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất sản phẩm công nghiệp thay cho việc lựa chọn các ngành công nghiệp ưu tiên phát triển. Đồng thời, cần dựa trên nền tảng công nghiệp công nghệ cao và kinh tế số, gắn với kinh tế vùng.

Ghi nhận thực tế, xu hướng chung của hầu hết Tập đoàn đa quốc gia là nắm giữ các khâu tạo ra giá trị gia tăng cao trong chuỗi giá trị, đó là khâu nghiên cứu và phát triển (R&D), thiết kế, xây dựng thương hiệu, tiếp thị, phân phối, dịch vụ hậu mãi...

Đối với những khâu tạo ra giá trị gia tăng thấp, Tập đoàn đa quốc gia chuyển các dự án lắp ráp, sản xuất vào nước đang phát triển nhằm tận dụng lợi thế nhân công giá rẻ và ưu đãi của chính phủ về đất đai và thuế.

Sự thay đổi chuỗi giá trị toàn cầu trong thời gian gần đây đặt Việt Nam vào vị trí cơ sở sản xuất quan trọng hơn. Trước đây, một số nước Đông Á như Nhật Bản, Hàn Quốc lựa chọn Trung Quốc và khu vực ASEAN là cơ sở sản xuất cho xuất khẩu sang Mỹ và Nhật Bản.

Tuy nhiên, Trung Quốc đang dần trở thành một thị trường tiêu thụ thay vì sản xuất, nhất là trong bối cảnh chiến tranh thương mại Trung - Mỹ sẽ kéo dài nên các nước ASEAN, tạo điều kiện cho Việt Nam có cơ hội trở thành cơ sở sản xuất hàng xuất khẩu sang Mỹ, Tây Âu, Nhật Bản và Trung Quốc.

Tại hội thảo, một số chuyên gia đề xuất, động lực tăng trưởng từ những ngành công nghiệp trọng điểm nhất là ngành chế biến lương thực, thực phẩm, đồ uống, hóa dược,… cần được đánh giá lại và tăng cường giải pháp mang tính đột phá tạo điều kiện cho các ngành công nghiệp trọng điểm phát triển.

Cụ thể, báo cáo của Sở Công Thương Tp. Hồ Chí Minh cho thấy, chỉ số sản xuất công nghiệp 10 tháng năm 2019 tăng 5,7% so với cùng kỳ năm 2018 và thấp hơn 1,6 điểm phần trăm so với chỉ số sản xuất chung của toàn ngành công nghiệp.

Theo ông Đỗ Thắng Hải, Thứ trưởng Bộ Công Thương, trong phát triển ngành công nghiệp, thành phố cần lưu ý, mặc dù có nhiều cơ chế chính sách hỗ trợ nhưng doanh nghiệp chưa tiếp cận được thì khó thu hút những dự án có hàm lượng công nghệ cao và kết nối phát triển công nghiệp trên địa bàn và vùng.

Bên cạnh đó, thành phố cần xây dựng nền tảng kinh tế vĩ mô bền vững, nhất là cơ chế chính sách và dịch vụ đáp ứng nhu cầu hoạt động của doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Mặt khác, Tp. Hồ Chí Minh nên quan tâm chuyển dịch cơ cấu ngành, sản phẩm theo xu hướng thị trường. Thành phố cũng cần thúc đẩy cải cách hành chính thủ tục, đào tạo nguồn nhân lực, ứng dụng công nghệ.

Đơn cử, thành phố sớm xây dựng kế hoạch thành lập những trung tâm công nghiệp hỗ trợ, cơ khí... hướng đến phục vụ cho hoạt động nội địa hóa sản phẩm của doanh nghiệp sản xuất và tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Mỹ Phương - TTXVN

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Tp. Hồ Chí Minh nhấn mạnh, để xây dựng cơ chế chính sách phát triển ngành công nghiệp, sở, ngành thành phố phải chú trọng lợi thế của doanh nghiệp trên địa bàn thành phố, những ngành có khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng, đáp ứng nhu cầu xuất khẩu...

Trên cơ sở đó, sở, ngành trở thành đầu mối và phối hợp với cộng đồng doanh nghiệp đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu ngành công nghiệp theo hướng tự động hóa, ứng dụng công nghệ cao, sử dụng nguồn nguyên liệu sạch...

Ông Nguyễn Thiện Nhân đề nghị các sở, ngành thành phố cần tiếp thu ý kiến của doanh nghiệp và tăng cường đối thoại với đơn vị sản xuất, kinh doanh để xây dựng cơ chế chính sách phát triển ngành công nghiệp thành phố trong giai đoạn tới.

Đặc biệt, Sở Công Thương nâng cao vai trò kết nối với các bên liên quan, nhất là khu công nghiệp - khu chế xuất, khu công nghiệp cao... sớm rà soát lại những cơ chế chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và điều chỉnh bất cập còn tồn tại để tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi cho các nhóm ngành công nghiệp phát triển./.

Tin liên quan


Tin cùng chuyên mục