Quản lý tài nguyên nước - Bài 1: Ngành nông nghiệp đang bị động
Nước sông Mê Kông đổ về châu thổ Đồng bằng sông Cửu Long đang thay đổi thất thường không theo quy luật như: lũ lớn, nhỏ, mực nước cao, thấp; thời gian đến sớm, muộn… Nguyên nhân của vấn đề này chính là do tác động của con người cùng với biến đổi khí hậu gây ra những rủi ro ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế của người dân và sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp trong vùng.
Bài 1: Ngành nông nghiệp đang bị động Một chiến lược quản lý tài nguyên nước trên toàn bộ 40,6 nghìn km2 vùng Đồng bằng sông Cửu Long cần được nghiên cứu triển khai trước thực trạng ngành nông nghiệp của vùng ngày càng dễ bị tổn thương trước tác động của hạn hán, lũ lụt do biến đổi khí hậu và những hoạt động của con người trong quá trình khai thác dòng Mê Kông gây ra.Các tác động này ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn do việc can thiệp bằng các công trình kiểm soát lũ như xây đê, kè và các cống xả phục vụ thâm canh nông nghiệp không bền vững.
*Từ câu chuyện thực tế Những ngày cuối tháng 7, nước lũ đổ về sớm hơn đe dọa hàng nghìn ha lúa, hoa màu ở các tỉnh Long An, Đồng Tháp và An Giang. Tại tỉnh Long An, theo thông tin từ Chi cục Thủy lợi tỉnh, từ đầu tháng 7/2018 đến nay, mực nước lũ đổ về mạnh với cường suất bình quân từ 3-5 cm/ngày/đêm, kết hợp với triều cường đe dọa hàng nghìn ha lúa ở các xã vùng trũng của các huyện vùng Đồng Tháp Mười, tỉnh Long An.Cụ thể, tại huyện Tân Hưng (tỉnh Long An) có 37.000 ha lúa và đến nay khoảng 500 ha lúa bị ngập và gần 9.500 ha đang bị nước lũ đe dọa nằm ở các xã Thạnh Hưng, Vĩnh Thạnh, Vĩnh lợi, Vĩnh Bửu. Riêng tại huyện Vĩnh Hưng có khoảng 3.000 ha diện tích lúa nằm trong 56 ô đê bao đang bị đe dọa. Nếu nước lũ tiếp tục đổ về và dâng cao thêm từ 20 – 40 cm buộc chính quyền địa phương phải gia cố nâng cao đê bao.
Theo ông Võ Kim Thuần, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Long An, dự báo vào đầu tháng 8/2018, mực nước lũ trạm Tân Hưng, Vĩnh Hưng có khả năng trên mức 2 m. Trạm Mộc Hoá trên mức 1,2 m, cao hơn từ 0,2 - 0,3 m so cùng kỳ năm 2017. Đây là đợt lũ sớm, xuất hiện sớm hơn trung bình nhiều năm và có thể còn diễn biến phức tạp. Để chủ động phòng, chống, ứng phó và giảm thiểu thiệt hại do lũ sớm, UBND tỉnh Long An đã yêu cầu Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các huyện Tân Hưng, Vĩnh Hưng, Mộc Hoá, Tân Thạnh, Thạnh Hoá và thị xã Kiến Tường khuyến khích người dân chủ động thu hoạch lúa Hè Thu, nhất là các khu vực trũng thấp không có đê bao, bờ bao bảo vệ an toàn. Vấn đề nước lũ về sớm hay về muộn như những năm trước đây đã cho thấy, thực tế là vùng Đồng bằng sông Cửu Long đang phải đối mặt với điều kiện nguồn nước thất thường. Trong cả hai trường hợp lũ về sớm hay muộn hoặc cao hay thấp thì thiệt hại đến đời sống người dân và sản xuất nông nghiệp vẫn luôn xảy ra. Điều này minh chứng ngành nông nghiệp của vùng rất bị động, chưa chuẩn bị những phương án sản xuất nông nghiệp trong điều kiện nguồn nước thất thường. Mặc dù, trong quá trình thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp thích nghi với biến đổi khí hậu đã đề cập đến rất nhiều các phương án; trong đó có các phương án sản xuất dựa trên giống – quy trình canh tác – mùa vụ thích ứng với từng điều kiện khí hậu. *Đến vấn đề lớn của đồng bằng Những phương án này sẽ tùy thuộc vào điều kiện của thời tiết mà ngành nông nghiệp sẽ có những chuyển dịch phù hợp để thay đổi mùa vụ cho sớm hơn, trễ hơn hay giảm vụ canh tác và thay đổi giống, loài… Vậy vấn đề ngành nông nghiệp các địa phương trong vùng chưa chủ động triển khai được các phương án trên do xuất phát từ nguyên nhân nào ? Theo các chuyên gia ngành nông nghiệp, đến nay chưa có một đội ngũ chuyên nghiệp làm công tác dự báo về nguồn nước. Việc dự báo sớm thời gian sẽ có ý nghĩa quan trọng hơn là mức độ hay diện tích có thể bị ảnh hưởng. Như trường hợp hàng nghìn ha lúa Hè Thu ở khu vực trũng ngoài đê bao hoặc trong khu vực đê bao chưa khép kín ở vùng Đồng Tháp Mười kể trên là dẫn chứng. Hiện trước khi lũ về sớm, ngành nông nghiệp các tỉnh đầu nguồn như Long An, An Giang đã tiến hành rà soát các diện tích sản xuất lúa Hè Thu và Thu Đông năm 2018, lập kế hoạch kiểm tra, rà soát các tuyến đê bao lửng chưa khép kín và triển khai thi công, gia cố cấp bách các tuyến đê bao lửng để bảo vệ an toàn cho sản xuất nông nghiệp và dân sinh.Gia cố đê bao phải được rà soát đúng quy hoạch, gia cố sớm để có thời gian ổn định mới tôn cao nhiều lần. Đồng thời vận động người dân không gieo sạ tại những vùng trũng thấp, không có đê bao bảo vệ an toàn, để tránh bị thiệt hại do lũ.
Tuy nhiên, đây chỉ là những giải pháp làm tiêu tốn ngân sách nhưng chỉ mang tính “tình thế”, rất cần một giải pháp với hướng tiếp cận dựa vào thiên nhiên để giải quyết các vấn đề nói trên của Đồng bằng sông Cửu Long. Điều này Tiến sĩ Lê Anh Tuấn, trường đại học Cần Thơ, kiến nghị phải ngừng việc mở rộng đê bao khép kín, triệt để và chuyển dự án “thoát lũ” thành dự án “trữ lũ”.
Một tín hiệu vui là từ đầu năm 2018, một dự án mang tên “Mô hình sinh kế dựa vào nước lũ nhằm hỗ trợ chiến lược trữ lũ cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long” được Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN) đề xuất triển khai nhằm bảo tồn và khôi phục trước mắt là 6,7 triệu m3 trữ nước/năm. Đây có thể được xem là một chiến lược đột phá, quan trọng nhằm hiện thực hoá Nghị quyết 120/2017/NQ-CP của Chính phủ về phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu để thực hiện mục tiêu lai giảm diện tích trồng lúa và các cây trồng sử dụng nhiều nước ngọt nhưng giá trị thương mại thấp, chọn mô hình thích ứng theo tự nhiên, thân thiện với môi trường.Trong đó, một mục tiêu quan trọng là phát triển bền vững với phương châm chủ động sống chung với lũ, ngập.
Rõ ràng, dự án này chính là một khởi đầu quan trọng trong việc triển khai chiếc lược quản lý tài nguyên nước ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, đi sâu vào cách thức hành động của dự án như đúng tên gọi thì sẽ thấy nhiều thách thức cần phải vượt qua.Trong đó, chính yếu tố ngành nông nghiệp còn bị động sẽ là “nút thắt” rất lớn để triển khai chiến lược quản lý tài nguyên nước này./.
Bài 2: Giữ nước cho vùng đầu nguồn sông Cửu LongXem thêm:
>>Thủ tướng đề ra mục tiêu phát triển cho ngành nông nghiệp Việt Nam
>>Chậm giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản ở lĩnh vực nông nghiệpTin liên quan
-
Kinh tế & Xã hội
Đắk Nông thông qua 2 Đề án quan trọng về phát triển ngành nông nghiệp
07:16' - 26/07/2018
Ngày 25/7, Kỳ họp thứ 6, Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Nông khóa III, nhiệm kỳ 2016 -2021 đã bế mạc sau 2 ngày làm việc.
-
Kinh tế Việt Nam
Bàn giải pháp nâng cao chất lượng tiêu chuẩn, quy chuẩn ngành nông nghiệp
13:06' - 18/07/2018
Hiện còn hai lĩnh vực là phân bón, lâm nghiệp chưa có quy chuẩn để quản lý. Đặc biệt, việc tổ chức triển khai còn chậm, nợ đọng nhiều.
-
Kinh tế Việt Nam
Lâm sản xuất siêu cao nhất trong các mặt hàng xuất khẩu của ngành nông nghiệp
15:04' - 09/07/2018
Kim ngạch xuất khẩu lâm sản 6 tháng tháng đầu năm đạt hơn 4,33 tỷ USD. Đây là ngành xuất siêu cao nhất trong số các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của ngành nông nghiệp với giá trị 3,23 tỷ USD.
-
Kinh tế Việt Nam
GDP ngành nông nghiệp trong 6 tháng tăng cao nhất trong 10 năm qua
13:08' - 28/06/2018
Dự kiến, GDP nông, lâm, thủy sản 6 tháng đầu năm tăng từ 3,95% - 4,05% , đạt mức tăng cao nhất trong 10 năm gần đây.
-
Kinh tế & Xã hội
Phát triển trí tuệ nhân tạo trong ngành nông nghiệp thông minh
17:24' - 14/06/2018
Cần Thơ phối hợp với Nhật Bản thực hiện Đề án “Nông nghiệp thông minh và an toàn thực phẩm bằng trí tuệ nhân tạo”.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế & Xã hội
Huy động gần 400 người tìm kiếm các nạn nhân trong vụ lật thuyền ở Sìn Hồ (Lai Châu)
11:24'
Sau 2 ngày xảy ra vụ lật thuyền ở vùng ngập thủy điện Sơn La, thuộc xã Nậm Mạ, huyện huyện Sìn Hồ (Lai Châu) đã huy động gần 400 người tham gia tìm kiếm, nhưng đến nay vẫn chưa tìm thấy các nạn nhân.
-
Kinh tế & Xã hội
Hoàn thành đúng tiến độ các dự án đảm bảo cung cấp điện mùa nắng nóng
11:20'
Hiện nay, Ban QLDA các công trình điện miền Trung được Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia giao quản lý điều hành nhiều dự án khu vực miền Trung để đảm bảo cung cấp điện cho mùa nắng nóng năm 2024.
-
Kinh tế & Xã hội
Khắc phục "thẻ vàng" IUU: Thực hiện tốt các nhóm khuyến nghị của EC
10:31'
Theo dự kiến, tỉnh Kiên Giang sẽ làm việc với Đoàn Thanh tra của Uỷ ban Châu Âu (EC) lần thứ 5 về chống khai thác IUU vào tháng 5/2024.
-
Kinh tế & Xã hội
Chủ tịch Samsung Electronics là người giàu nhất Hàn Quốc
09:23'
Chủ tịch Samsung Electronics Lee Jae-yong đã trở thành người đứng đầu trong bảng xếp hạng 50 người giàu nhất Hàn Quốc do tạp chí Forbe công bố hàng năm.
-
Kinh tế & Xã hội
Nắng nóng gay gắt, thiệt hại rau màu của nông dân
09:00'
Nắng nóng gay gắt kéo dài hơn 2 tháng qua bên cạnh làm ảnh hưởng đến nuôi trồng thủy sản, nhiều diện tích rau màu ở tỉnh Kiên Giang cũng bị thiệt hại làm giảm thu nhập, thất thu cho nông dân.
-
Kinh tế & Xã hội
Lịch thi đấu bóng đá hôm nay ngày 20/4/2024
08:32'
Bnews. Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 20/4, sáng mai 21/4, các trận đấu trong nước, quốc tế đêm nay và sáng mai được cập nhật mới nhất, chính xác nhất. Lịch thi đấu ngoại hạng Anh, La Liga, Bundesliga.
-
Kinh tế & Xã hội
Kế hoạch hoạt động của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số 2024
21:11' - 19/04/2024
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số ký Quyết định 58/QĐ-UBQGCĐS ban hành Kế hoạch hoạt động năm 2024 của Ủy ban này.
-
Kinh tế & Xã hội
BRT Hà Nội sau 5 năm hoạt động - Bài cuối: Cần tiếp tục đánh giá để có chiến lược tốt
19:35' - 19/04/2024
Để xe buýt nhanh phát triển mạnh ở một đô thị chật chội, mật đô dân số, xe cộ rất lớn như Thủ đô thì cũng cần phải tiếp tục đánh giá khách quan, để vận dụng sáng tạo, linh hoạt.
-
Kinh tế & Xã hội
Kết quả Vietlott Power 6/55 ngày 20/4 - Kết quả xổ số Vietlott ngày 20 tháng 4 năm 2024
19:30' - 19/04/2024
Bnews. Kết quả Vietlott Power 6/55 ngày 20/4 - Kết quả xổ số Vietlott hôm nay ngày 20 tháng 4 năm 2024 - Xổ số Vietlott Power 6/55 hôm nay.