PGS.TS Ngô Trí Long: Nên xem xét, xây dựng lại biểu giá điện
Dư luận những ngày gần đây đang xôn xao về hóa đơn tiền điện tháng 4, tháng đầu tiên thực hiện mức tăng giá điện 8,36%. Nhiều người dân đã “sốc” trước khoản tiền phải chi trả mà họ tính toán cao hơn nhiều lần mức tăng như thông báo của Bộ Công Thương. Trước dư luận về tính bất thường của hoá đơn tiền điện, Phóng viên TTXVN đã có cuộc trao đổi với PGS.TS Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế xung quanh vấn đề này.
Phóng viên: Thưa ông, theo thông báo của Bộ Công Thương, giá điện tăng 8,36% từ ngày 20/3. Tuy nhiên, trên thực tế, hoá đơn tiền điện người dân phải trả trong tháng đầu sau tăng giá đã tăng rất mạnh so với thông báo này. Xin ông cho biết, liệu có sự bất hợp lý trong cách tính giá điện hiện nay? PGS.TS Ngô Trí Long: Ngày 20/3, Bộ Công Thương thông báo quyết định tăng giá điện lên 8,36%, nhưng ngay tháng đầu thực hiện việc tăng giá điện, nhiều hộ gia đình phải trả tiền điện tăng gấp 1,5-2 lần. Người dân “sốc” trước việc tăng mạnh giá điện này. Về việc này, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã giải thích là do giá điện bán lẻ bình quân từ ngày 20/3 tăng 8,36%, nhu cầu sử dụng điện tăng cao do thời tiết nắng nóng phải sử dụng nhiều thiết bị điện như: điều hoà, quạt và nhiều thiết bị làm lạnh..., do đó lượng điện tiêu dùng tăng vọt lên; hóa đơn sử dụng điện trong tháng 4 là 31 ngày, trong khi hóa đơn tháng 3 có 28 ngày Theo tôi, lý giải EVN đưa ra là đúng, nhưng chưa đầy đủ, đằng sau đó có nguyên nhân sâu xa, mà chính nguyên nhân này gây nên sự bất công giữa người tiêu dùng với EVN. Đó là biểu giá điện bán lẻ tiêu dùng hiện nay bất hợp lý, chỉ có lợi cho EVN, không có lợi cho người tiêu dùng. Do đó, cần phải xem xét, xây dựng lại biểu giá điện. Về nguyên tắc, Chính phủ chỉ quy định mức giá điện bình quân cho một kWh điện. Chính phủ giao cho Bộ Công Thương xây dựng biểu giá bán lẻ điện cho sinh hoạt. Theo đó, biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt phải đảm bảo các mục tiêu: một là thực hiện chính sách an sinh xã hội, hỗ trợ cho người có thu nhập thấp; hai là khuyến khích người tiêu dùng sử dụng điện tiết kiệm, do nguồn nguyên liệu đầu vào là khoáng thạch, nguồn cung có hạn; đồng thời, khi sử dụng các nguồn điện như nhiệt điện than lại gây ảnh hưởng tới môi trường, trong khi nhu cầu sử dụng điện rất lớn. Để đạt được mục tiêu đó, Bộ Công Thương đã xây dựng biểu giá bán lẻ điện cho sinh hoạt theo bậc thang, lũy tiến. Nghĩa là biểu giá điện chia làm 6 bậc, tính theo lũy tiến. Hai bậc đầu của biểu giá điện có mức giá bán thấp hơn mức giá bán lẻ điện bình quân; trong đó bậc 1 (từ 0-50 kWh) thấp hơn 10%; bậc 2 (từ 51-100 kWh) thấp hơn 7%. Từ bậc 3 đến bậc 6 có mức giá bán cao hơn giá bán lẻ điện bình quân rất nhiều. Bậc 3 (từ 101-200 kWh) cao hơn 8,2%; Bậc 4 (từ 201-300 kWh) cao hơn 36,1%, Bậc 5 (từ 301-400 kWh) cao hơn 52,5%; Bậc 6 trên 400 kWh cao hơn 56,7% so với giá bán lẻ bình quân Chính phủ quy định. Trong điều kiện hiện nay, một gia đình bình thường 2 vợ chồng với 2 người con thường sử dụng ít nhất trong khoảng 201-300 kWh/tháng. Khá nhiều hộ gia đình cũng tiêu dùng trên 300 kWh/tháng. Với biểu giá bán lẻ điện hiện hành như vậy, chắc chắn tổng doanh thu tiền điện của EVN thu được chia cho sản lượng điện thương phẩm bán ra trong một tháng sẽ lớn hơn giá bán lẻ điện bình quân mà Chính phủ đã quy định. Như vậy là EVN có lợi, người tiêu dùng bị thiệt. Xét trên góc độ thống kê cho thấy, trong biểu giá điện, có 2 bậc, mức giá bán lẻ tiêu dùng từ 0-100 kWh có mức giá bán lẻ chỉ thấp hơn giá bán lẻ bình quân từ 7-10%. Mà lượng điện tiêu dùng ở 2 bậc này rất ít so với 4 bậc còn lại. Trong khi đó, 4 bậc còn lại thì quy định mức giá quá cao so với giá bán lẻ điện bình quân (từ 8,2-gần 57%), mà lượng tiêu dùng điện ở 4 bậc này lại rất nhiều so với 2 bậc kia. Biểu giá điện này được xây dựng từ năm 2014, sau khi đưa vào áp dụng đã bộc lộ rất nhiều bất cập. Phóng viên: Theo ông, biểu giá điện nên chia và tính toán như thế nào thì hợp lý? PGS.TS Ngô Trí Long: Với biểu giá điện 6 bậc như hiện nay, mà giá ở mỗi bậc như vậy, đặc biệt là mức giá ở các bậc 4,5,6 quá cao so với giá bán lẻ điện bình quân 1.864,44 đồng/kWh thì người hưởng lợi là ngành điện, không có lợi cho người tiêu dùng. Vì thế, biểu giá điện cần được xem xét lại. Tôi rất đồng tình với cách xây dựng biểu giá điện bậc thang, lũy tiến. Nhưng số bậc là bao nhiêu là hợp lý ? Đặc biệt, là mức giá của từng bậc so với giá bán lẻ điện bình quân mà Chính phủ quyết định làm sao cho hợp lý. Muốn xây dựng lại biểu giá bán lẻ điện cho hợp lý, đạt được mục tiêu của Chính phủ, cần phải có sự nghiên cứu phối hợp giữa các cơ quan chức năng, cũng như những chuyên gia am hiểu về chuyên môn nghiệp vụ để xây dựng một biểu giá điện làm sao đảm bảo hài hòa lợi ích giữa EVN và người tiêu dùng. Phóng viên: Việc áp giá điện như hiện nay đã thực sự minh bạch chưa, thưa ông? PGS.TS Ngô Trí Long: Chúng ta phải phân biệt rõ 2 khái niệm: công khai và minh bạch. Công khai là công bố thông tin. Còn minh bạch là thông tin công bố công khai đó có đúng sự thực, đúng bản chất vấn đề hay không? Hiện nay, mọi hoạt động về mặt tài chính của ngành điện đều được công bố một cách công khai, còn minh bạch hay chưa chỉ có các cơ quan chức năng vào cuộc kiểm tra, xem xét mới biết được tính đúng đắn hay không? Nếu sự công bố công khai đó, được các cơ quan chức năng xác định là đúng bản chất vấn đề, khi đó những thông tin công bố công khai đó mới là minh bạch. Nhưng cũng cần lưu ý ở đây là liệu cơ quan chức năng có làm công tâm, khách quan, hoặc có đủ năng lực để đánh giá đúng những thông tin đó hay không? Ở các nước, ngoài các cơ quan chức năng của Nhà nước, thường có các cơ quan tư vấn độc lập kiểm tra lại, sự đánh giá của các cơ quan chức năng, để bảo đảm tính độc lập, khách quan. Phóng viên: Xin cảm ơn ông!>>> Bộ trưởng Trần Tuấn Anh dẫn 3 lý do khiến chi phí điện tăng cao
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng: Thanh tra việc điều chỉnh giá, phương pháp tính giá điện
16:39' - 04/05/2019
Chiều 4/5, Chính phủ đã họp phiên thường kỳ tháng 4/2019 dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.
-
Ý kiến và Bình luận
Tăng giá điện 2019: Hãy là người tiêu dùng thông minh
12:33' - 01/05/2019
Khi thực hiện bài viết này, quả thực tôi không hề vui khi đứng trên quan điểm của người tiêu dùng đúng là hóa đơn tiền điện tăng lên sau đợt tăng giá bán bình quân của Chính phủ tháng 3 năm 2019.
-
Doanh nghiệp
Doanh nghiệp tìm cách thích ứng với giá điện tăng
11:52' - 26/04/2019
Giá điện tăng thời gian qua không chỉ khiến người dân quan tâm mà nhiều doanh nghiệp sản xuất tại Tp. Hồ Chí Minh cũng nhiều băn khoăn tìm giải pháp thích ứng.
Tin cùng chuyên mục
-
Ý kiến và Bình luận
Giá lương thực toàn cầu có thể chạm đáy trong năm 2024
15:06' - 23/04/2024
Theo công ty tư vấn Oxford Economics, giá lương thực toàn cầu có thể chạm đáy trong năm 2024, nhờ đó giảm bớt áp lực lên giá bán lẻ.
-
Ý kiến và Bình luận
Nhật Bản có thể chi thêm 900 triệu USD để tái thiết khu vực bị động đất ở tỉnh Ishikawa
08:52' - 23/04/2024
Đây là số tiền được Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Shunichi Suzuki đề xuất và dự kiến sẽ được thông qua tại cuộc họp Nội các diễn ra vào ngày 23/4.
-
Ý kiến và Bình luận
Chuyên gia IMF: Việt Nam là điểm đến hấp dẫn cho đầu tư nước ngoài
08:18' - 23/04/2024
Theo chuyên gia IMF, Việt Nam tiếp tục là một trong những điểm đến hấp dẫn thu hút lượng lớn FDI nhờ môi trường đầu tư ổn định, kinh tế tăng trưởng cao, thị trường nội địa lớn và nguồn nhân lực trẻ.
-
Ý kiến và Bình luận
Decision Lab: Nhu cầu tín dụng tiêu dùng và tài chính cá nhân ngày một tăng
16:44' - 22/04/2024
Thu nhập chưa đủ cao và tình hình tài chính không ổn định khiến người Việt tìm đến dịch vụ tín dụng nhiều hơn.
-
Ý kiến và Bình luận
WB: G20 cần xem xét lại cơ chế giảm nợ cho nước nghèo
06:30' - 22/04/2024
Cơ chế giảm nợ cho các nước nghèo nhất trên thế giới hiện nay không khả thi và cần phải xem xét lại.
-
Ý kiến và Bình luận
Kinh tế châu Âu có khả năng “lội ngược dòng” trong năm nay?
16:44' - 21/04/2024
Từ cuộc khủng hoảng nợ châu Âu đến đại dịch COVID-19 và căng thẳng giữa Nga và Ukraine, nền kinh tế châu Âu dường như sẽ không mấy khả quan trong năm 2024.
-
Ý kiến và Bình luận
IMF: Ấn Độ thành nền kinh tế lớn thứ 4 thế giới vào năm 2025
13:48' - 21/04/2024
Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) danh nghĩa của Ấn Độ có thể sẽ vượt Nhật Bản vào năm 2025, qua đó trở thành nền kinh tế lớn thứ 4 thế giới.
-
Ý kiến và Bình luận
MIFE: Mexico sẽ đối mặt với thách thức tài chính lớn nhất trong hơn 40 năm
11:25' - 19/04/2024
Viện Điều hành Tài chính Mexico (MIFE) ngày 18/4 đã cảnh báo nước này sẽ phải đối mặt với những thách thức tài chính lớn nhất kể từ những năm 1980 đến nay.
-
Ý kiến và Bình luận
IMF: Đà tăng của giá dầu có thể làm chệch hướng kinh tế thế giới
12:24' - 17/04/2024
IMF dự báo kinh tế toàn cầu có thể phục hồi khá tốt trong năm 2024. IMF kỳ vọng kinh tế thế giới sẽ tăng trưởng 3,2% trong năm nay và năm tới, đồng thời lạm phát sẽ giảm xuống 5,9% trong năm nay.