Nông dân Tây Nguyên điêu đứng vì... “vàng đen”
Hồ tiêu một thời gian được ví như “vàng đen” của nông dân khu vực Tây Nguyên vì có giá trị kinh tế rất cao. Do hiệu quả kinh tế vượt trội so với các cây trồng khác nên nông dân ồ ạt trồng hồ tiêu bất chấp sự khuyến cáo của các cơ quan chức năng, nhà khoa học.
Tuy nhiên, mấy năm trở lại đây giá hồ tiêu xuống thấp, cùng với việc tiêu bị dịch bệnh chết hàng loạt khiến nông dân lao đao. Điều này đòi hỏi các cơ quan quản lý nhà nước và ngay cả chính người nông dân phải định hình lại quá trình sản xuất hồ tiêu từ khâu quy hoạch, tổ chức sản xuất, đến khâu chế biến, tiêu thụ để duy trì ngành hàng hồ tiêu phát triển bền vững.
Niên vụ hồ tiêu 2018 - 2019 tiếp tục là một năm khó khăn đối với người trồng hồ tiêu ở Tây Nguyên khi giá cả liên tục giảm và đang ở mức thấp kỷ lục trong khoảng 10 năm qua. Thêm nữa, hàng chục nghìn hecta tiêu nhiễm bệnh và chết trụi khiến nông dân trắng tay, điêu đứng vì những khoản nợ tiền tỷ. Tiêu chết trên diện rộngAnh Đoàn Văn Bằng, một nông dân trồng tiêu tại xã Thuận Hà, huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông, một trong các địa phương có diện tích trồng tiêu tập trung nhất tỉnh Đắk Nông cho biết, vào khoảng tháng 10/2018, khi vừa chấm dứt một đợt mưa kéo dài nhiều tháng liền, vườn tiêu rộng gần 8ha của gia đình anh bỗng dưng vàng lá rồi chết trụi.
Hơn 10.000 trụ tiêu đang cho thu hoạch ổn định bỗng dưng vàng lá, rụng cành giống như bị xịt thuốc cỏ cháy rồi “lăn” ra chết chỉ trong vòng vài tuần.
Theo các hộ dân, từ thời điểm tiêu có hiện tượng vàng lá đến khi chết khô chỉ diễn ra chưa đầy một tuần khiến họ không kịp trở tay. Nhiều hộ tốn hàng chục triệu đồng để mua thuốc trừ bệnh nhưng không hiệu quả. Bao nhiêu công sức, vốn liếng của gia đình đã tiêu tan. Có nhiều hộ dân chết sạch một lúc gần 10.000 trụ tiêu, thiệt hại nhiều tỷ đồng. Huyện Đắk Song là địa phương có diện tích hồ tiêu tập trung và lớn nhất tỉnh Đắk Nông với hơn 15.000 ha. Đây cũng là địa phương thiệt hại nặng nhất bởi tình trạng tiêu chết với gần 1.700 ha hồ tiêu bị nhiễm bệnh chết nhanh, chết chậm, bệnh đen lá tiêu… cùng hàng trăm hecta đã chết trụi vào đầu mùa khô năm 2018 – 2019. Theo ông Lê Hoàng Vinh, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông, lượng mưa kéo dài kỷ lục là nguyên nhân chính khiến nhiều vườn hồ tiêu trên địa bàn huyện nhiễm bệnh rồi chết. Năm 2018, liên tục trong vòng khoảng 4 tháng, tại nhiều khu vực trên địa bàn Đắk Song ngày nào trời cũng mưa.Do đó, cây tiêu gần như bị đảo lộn nhịp sinh trưởng, úng nước không phát triển được. Thêm nữa là do tình trạng người dân sử dụng phân chuồng, nhất là phân gà, phân bò… nhưng xử lý không đúng cách, dẫn tới mầm bệnh tích tụ trong đất và bùng phát dịch bệnh khi thời tiết bất lợi.
Tại các tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai tình trạng hồ tiêu chết chết hàng loạt cũng diễn ra trên diện rộng lên tới cả nghìn héc ta gây thiệt hại nặng nề cho nông dân. Thời điểm này, về các vùng trọng điểm hồ tiêu của Gia Lai như Chư Sê, ChưPưh, Chưprông đâu đâu cũng hoang tàn, xơ xác, chỉ còn trơ mỗi thân tiêu khô khốc, lòng thòng trên thân trụ. Thực trạng này đang kéo dài nỗi ám ảnh, khiến hàng ngàn hộ nông dân lâm vào nợ nần, mất nhà cửa, thậm chí phải tha phương, cầu thực. Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tổng diện tích hồ tiêu bị chết hoàn toàn tại 3 địa phương trọng điểm này là hơn 10.000 ha; trong đó Gia Lai là địa phương có diện tích tiêu chết lớn nhất, hơn 5.500 ha, Đắk Lắk hơn 2.800ha, kế đến là Đắk Nông. Theo ngành nông nghiệp các tỉnh Tây Nguyên, nguyên nhân khiến tiêu nhiễm bệnh và chết hàng loạt trên diện rộng một phần do thời tiết diễn biến bất thường, mưa quá nhiều làm dịch hại phát triển; trong đó có các bệnh hại rễ do nấm và tuyến trùng gây ra bệnh chết nhanh, chết chậm. Bên cạnh đó, việc sản xuất theo phong trào của nông dân cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ và chỉ cần có tác nhân là dịch bệnh bùng phát. Ông Nguyễn Hoài Dương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Đắk Lắk, trong hai năm qua, diện tích hồ tiêu bị bệnh khoảng 2.500ha, diện tích tiêu bị chết hoàn toàn khoảng 2.800ha. Đây là một con số khá lớn làm ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất nông nghiệp của tỉnh và gây nhiều khó khăn cho những hộ trồng hồ tiêu.Diện tích hồ tiêu bị chết chủ yếu là do người dân trồng ở những vùng không phù hợp về điều kiện địa hình, đất đai, khí hậu, trồng những vùng dễ ngập úng, khó thoát nước. Mặt khác quy trình canh tác của người dân không phù hợp dẫn đến sâu bệnh. Đặc biệt trong hai năm gần đây do giá tiêu xuống thấp nên nhiều vùng bà con không mặn mà trong đầu tư chăm sóc nên cây hồ tiêu không phát triển, nhiễm bệnh.
Đổ nợ vì tiêu Khoảng 5 năm trước đây giá hồ tiêu ở mức rất cao, khoảng trên dưới 200.000 đồng/kg, thậm chí có thời điểm lên tới 250.000 đồng/kg đã làm cho nhiều hộ nông dân chỉ qua một mùa đã thành tỷ phú. Nhờ cây hồ tiêu, nhiều vùng quê nghèo ở Tây Nguyên bà con đã xây được những căn biệt thự khang trang, mua sắm được những vật dụng đắt tiền, cuộc sống không khác gì phố thị. Chính do lợi nhuận vượt trội so với các loại cây trồng khác nên cây hồ tiêu đã tạo ra sức hút rất lớn đối với người dân. Nhiều nông hộ đã đi vay ngân hàng, thậm chí vay lãi ngoài đầu tư trồng tiêu. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây tiêu bị nhiễm bệnh chết hàng loạt, cộng với giá cả lao dốc (có thời điểm vào đầu năm 2019 chỉ còn 42.000 đồng/kg) đã khiến nhiều hộ lâm cảnh nợ nần. Năm 2015, thấy giá tiêu tăng quá cao 250.000/kg nên gia đình anh Tông Văn Dũng ở làng Klã, xã IaKly, huyện ChưPrông, tỉnh Gia Lai đã dốc toàn lực và vay mượn thêm để đầu tư trồng 7 ha. Sau 3 năm dày công chăm sóc, một số diện tích đã bắt đầu cho thu bói, hy vọng sẽ có thành quả.Không ngờ mùa mưa năm 2018, tiêu bị nhiễm bệnh chết trắng hết, hiện vườn tiêu của gia đình đã chết 5 ha, 2 ha còn lại đang tiếp tục chết. Chỉ sau một mùa mưa, giấc mộng trở thành tỷ phú của gia đình anh Dũng đã tan thành mây khói, giờ chỉ còn khoản nợ 2,6 tỷ đồng của ngân hàng không biết phải xoay sở thế nào.
“Rất mong các ngân hàng tạo điều kiện khoanh nợ, giãn nợ hoặc giảm lãi suất để người dân trồng tiêu tiếp tục có điều kiện tái đầu tư sản xuất để trả nợ dần”, anh Dũng ngậm ngùi chia sẻ.
Tương tự, tại xã Đắk N’Drung, huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông, nông dân cũng điêu đứng vì tiêu chết đột ngột. Nhiều gia đình đã “dốc túi” hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ đồng để trồng tiêu, nay chưa thu hoạch hoặc mới hái bói thì tiêu đã chết trụi. Ông Nguyễn Hữu Thiện, trưởng thôn Đắk Kual 5, xã Đắk N’Drung cho biết, toàn thôn Đắk Kual 5 có hơn 2/3 hộ dân trồng tiêu bị thiệt hại do dịch bệnh tràn lan trên diện rộng, tiêu đang cho thu hoạch ổn định cũng chết, chuẩn bị cho thu hoạch cũng chết. Hầu hết các hộ trồng tiêu đều vay ngân hàng để đầu tư, có hộ nợ ngân hàng số tiền lên đến 3,5 tỷ đồng nhưng không có nguồn nào để trả nợ. Nhiều hộ dân trồng tiêu không có khả năng để trả nợ ngay khiến ngân hàng cũng phải gánh những khoản nợ xấu. Theo ông Nguyễn Văn Cư, Giám đốc Ngân hàng Nhà Nước chi nhánh tỉnh Gia Lai, tổng dư nợ mà người dân trên địa bàn tỉnh vay trồng và chăm sóc hồ tiêu là trên 4.000 tỷ đồng với hơn 26.000 hộ vay; trong đó 2.200 tỷ đồng là khoản vay nợ xấu. Có thể nói, trong vài năm trở lại đây, đặc biệt là niêm vụ hồ tiêu năm 2018 -2019 là một năm khó khăn chồng chất khi nông dân tại nhiều địa phương ở Tây Nguyên bất lực nhìn vườn cây chết dần chết mòn. Giấc mộng tỷ phú nhờ loại nông sản được mệnh danh là “vàng đen” tan tành, chỉ còn lại những khoản nợ tiền tỷ không biết lấy đâu ra để trả./. >>> Hệ lụy từ phát triển “nóng” cây hồ tiêuTin liên quan
-
Kinh tế & Xã hội
Quảng Trị khuyến khích ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất hồ tiêu
17:00' - 19/03/2019
Tỉnh Quảng Trị đang ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất hồ tiêu, nhằm đáp ứng tiêu chuẩn của những thị trường khó tính như Mỹ và châu Âu.
-
Kinh tế & Xã hội
Tìm đầu ra cho 20.000 tấn hồ tiêu Bình Phước
11:06' - 26/02/2019
Hồ tiêu Bình Phước thu hoạch đạt hơn 30.000 tấn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm đủ điều kiện xuất khẩu, tuy nhiên, hiện giá thành giảm mạnh khiến nhiều nhà nông lo lắng.
-
Hàng hoá
Người dân đau đáu nỗi lo về giá hồ tiêu
12:02' - 20/02/2019
Từ chỗ giá tiêu đạt đỉnh điểm 230.000 đồng/kg tại vườn vào năm 2015 khiến người trồng tiêu từng đua nhau phá rẫy cây trồng khác chuyển sang trồng tiêu, đến nay giá thị trường giảm mạnh.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Khai thác đá gây bụi chắn tầm nhìn trên đoạn cao tốc Nha Trang - Cam Lâm
13:30'
Việc khai thác đá tại các mỏ đá nằm sát đường bộ cao tốc đoạn Nha Trang - Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa đã làm bụi đá phát tán, hạn chế tầm nhìn của lái xe khi lưu thông.
-
Kinh tế Việt Nam
Giá vé cao, sân bay Tân Sơn Nhất dịp 30/4 chỉ đón khoảng 120.000 khách/ngày
13:28'
Dịp nghỉ lễ 30/4 -1/5 sắp tới, sân bay Tân Sơn Nhất (Tp. Hồ Chí Minh) dự kiến đón lượng khách trung bình khoảng 115.000 – 120.000 khách/ngày. Lượng khách này thấp so với những kỳ nghỉ lễ, tết gần đây.
-
Kinh tế Việt Nam
Áp dụng kiểm soát an ninh hàng không tăng cường dịp 30/4 - 1/5
11:13'
Cục Hàng không Việt Nam vừa ra quyết định áp dụng biện pháp kiểm soát an ninh hàng không tăng cường cấp độ 1 tại cảng hàng không, sân bay, các cơ sở cung cấp dịch vụ không lưu dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5.
-
Kinh tế Việt Nam
Cấm xe tải trên 20 tấn qua đèo Bảo Lộc giờ cao điểm dịp lễ 30/4
11:08'
Ngành Giao thông vận tải tỉnh Lâm Đồng vừa có văn bản hướng dẫn phân luồng tổ chức giao thông trong dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 trên các tuyến đường từ các tỉnh, thành phía Nam lên thành phố Đà Lạt.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ Công Thương lấy ý kiến Dự thảo Nghị định quy định về cơ chế mua bán điện
20:40' - 24/04/2024
Bộ Công Thương tổ chức Hội thảo đóng góp ý kiến đối với Dự thảo Nghị định quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa các đơn vị phát điện với khách hàng (DPPA).
-
Kinh tế Việt Nam
Sắp diễn ra Hội nghị xúc tiến thương mại và phát triển xuất nhập khẩu vùng Tây Nguyên
20:08' - 24/04/2024
Tây Nguyên được đánh giá là vùng có rất nhiều lợi thế trong phát triển kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế, nhờ tính đặc thù trong bản sắc văn hoá, dân tộc, hệ sinh thái, tài nguyên...
-
Kinh tế Việt Nam
Tỉnh Đồng Nai sẵn sàng chào đón làn sóng các nhà đầu tư Nhật Bản
19:49' - 24/04/2024
Theo phóng viên TTXVN tại Nhật Bản, ngày 24/4, tại thủ đô Tokyo đã diễn ra Hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh Đồng Nai.
-
Kinh tế Việt Nam
Tiếp nhận hồ sơ yêu cầu rà soát cuối kỳ chống bán phá giá sản phẩm plastic
19:37' - 24/04/2024
Thời hạn Cục Phòng vệ thương mại tiếp nhận hồ sơ chậm nhất là ngày 24 tháng 5 năm 2024.
-
Kinh tế Việt Nam
Vụ đào lấy đất trái phép ở Quảng Trị: Xem xét không nghiệm thu 23.000 m3 đất san nền bất hợp pháp
19:20' - 24/04/2024
Khoảng 23.000 m3 đất bị đào lấy trái phép (nằm cạnh dự án) được Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Nam Bến Hải (nhà thầu) dùng để đắp nền đường và san nền phân lô Khu tái định cư xã Linh Trường.