Nỗi lo đằng sau làn sóng nới lỏng định lượng trên thế giới (Phần 1)
Vào lúc 1h sáng ngày 19/9 theo giờ Hà Nội, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã quyết định cắt giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm xuống còn 1,75-2%. Đây là lần thứ hai kể từ đầu năm 2019 đến nay, Fed giảm lãi suất, đánh dấu điều mà nhiều người coi là chu kỳ mới với lãi suất. Quyết định hồi tháng 7/2019 với mức giảm tương tự là lần đầu tiên Fed hạ lãi suất trong hơn 1 thập niên qua.
Tuy nhiên, thị trường đã phản ứng khác với thông lệ. Chỉ số công nghiệp Dow Jones của thị trường chứng khoán Phố Wall (Mỹ) ngày 19/9 có lúc giảm tới 211 điểm, chỉ đến khi Chủ tịch Fed Jerome Powell tuyên bố sẽ nghiên cứu thời gian thích hợp cho việc mở rộng bảng cân đối kế toán, biên độ sụt giảm mới thu hẹp dần.
Nguyên nhân đầu tiên là tuy Fed quyết định giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm, nhưng chỉ có 7/17 thành viên trong ban lãnh đạo Fed cho rằng trước cuối năm nay Fed sẽ cắt giảm lãi suất thêm một lần nữa.
Trong đó, 5 thành viên ban lãnh đạo cho rằng Fed nên duy trì mặt bằng lãi suất như hiện nay còn 5 người dự kiến lãi suất sẽ quay đầu tăng trở lại. Rõ ràng, nội bộ ban lãnh đạo Fed không có tiếng nói chung về việc giảm lãi suất trong tương lai. Điều này dẫn tới những quan ngại về năng lực lãnh đạo của ông Powell.
Bên cạnh đó, tuyên bố của Fed sau cuộc họp quyết định giảm lãi suất ngày 19/9 cho thấy thị trường lao động duy trì xu thế tăng trưởng mạnh, kinh tế tăng trưởng ở mức vừa phải. Fed thậm chí còn nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ năm nay từ 2,1% lên 2,2% và giữ nguyên mức dự báo tăng trưởng năm 2020 là 2%.
Nói cách khác, qua lăng kính của Fed, kinh tế Mỹ không những không có gì đáng ngại, động lực tăng trưởng còn có phần cải thiện và lạm phát vẫn duy trì dưới mục tiêu 2% nên không cần thiết phải giảm lãi suất mà đây chỉ là biện pháp phòng ngừa.
Tuy nhiên, đối với thị trường, điều đó là chưa đủ. Bởi tình hình kinh tế-chính trị hiện nay chưa từng xuất hiện trong lịch sử. Thực tế chiến tranh thương mại Mỹ-Trung không biết khi nào mới "hạ hồi phân giải" khiến kinh tế đối mặt với hàng loạt nhân tố không xác định lớn chưa từng có.
Trong bối cảnh đó, thị trường cần Fed đóng vai trò như một người cầm lái đưa con thuyền kinh tế vượt qua sóng gió. Tuy nhiên, thực tế dường như đã đi ngược với kỳ vọng.
Một vấn đề đáng chú ý nữa là 2 ngày trước khi Fed hạ lãi suất, chi nhánh Fed tại New York đã phải liên tục bơm tiền vào thị trường tổng cộng 128 tỷ USD thông qua việc mua vào trái phiếu kho bạc Mỹ và các trái phiếu khác.
Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2008, Fed phải can thiệp bằng cách bơm vốn trên thị trường mở. Chủ tịch Fed Powell cho rằng hoạt động can thiệp này "hiệu quả trong việc giải tỏa áp lực vốn (vay qua đêm)" cho thị trường.
Một trong những nguyên nhân khiến hệ thống ngân hàng xuất hiện tình trạng thiếu hụt tiền dự trữ khiến lãi suất cho vay qua đêm leo thang là do nhu cầu rút tiền tăng mạnh, bởi tháng Chín là cao điểm nộp thuế của các công ty Mỹ và Bộ Tài chính Mỹ gần đây liên tục phát hành trái phiếu kho bạc để bù đắp cho khoản thâm hụt ngân sách liên bang đã vượt mốc 1.000 tỷ USD trong tài khóa 2019.
Ngoài ra, việc Fed trong mấy năm gần đây tiến hành thu hẹp bảng cân đối kế toán cũng khiến lượng tiền dự trữ sụt giảm, từ mức cao là 2.800 tỷ USD năm 2014 xuống còn khoảng 1.500 tỷ USD hiện nay.
Vấn đề ở chỗ tình trạng thiếu hụt tiền dự trữ và lãi suất cho vay qua đêm tăng mạnh đã gợi lại ký ức tồi tệ về năm 2008, khi cuộc khủng hoảng cho vay dưới chuẩn bùng phát ở Mỹ và sau đó đã dẫn tới khủng hoảng tài chính thế giới.
Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng khủng hoảng sẽ không tái diễn ở thời điểm hiện nay vì các ngân hàng lớn của Mỹ đều đã cải thiện bảng cân đối kế toán và đang đạt lợi nhuận ấn tượng. Dẫu vậy, những quan ngại về khả năng kiểm soát của Fed đối với lãi suất ngắn hạn đang tồn tại.
Sau khi Fed cắt giảm 0,25 điểm phần trăm lãi suất, ngân hàng trung ương các nước như Indonesia, Brazil, Các Tiểu vương quốc Arập Thống nhất (UAE)… cũng có động thái tương tự. Đối với Indonesia, đây là tháng thứ ba liên tiếp nước này cắt giảm lãi suất (0,25 điểm phần trăm/lần).
Trong trường hợp của Brazil, mức cắt giảm lên tới 0,5 điểm phần trăm, lớn gấp đôi của Mỹ, UAE và Indonesia, đưa lãi suất về mức thấp kỷ lục ở nước này (5,5%). Trước đó, vào tháng 7/2019, Brazil cũng cắt giảm lãi suất đi 0,5 điểm phần trăm.
Tin liên quan
-
Chứng khoán
Chính sách lãi suất khó đoán định của Fed hạn chế đà tăng trên TTCK châu Á
19:05' - 19/09/2019
Sắc xanh đỏ đan xen trên các thị trường chứng khoán châu Á trong phiên giao dịch ngày 19/9, sau khi Fed hạ lãi suất, nhưng giới đầu tư vẫn chưa chắc về bước đi tiếp theo của ngân hàng này
-
Ngân hàng
Indonesia hạ lãi suất tháng thứ 3 liên tiếp
18:25' - 19/09/2019
Ngày 19/9, Ngân hàng trung ương Indonesia đã hạ lãi suất tháng thứ 3 liên tiếp, trong bối cảnh nền kinh tế này chịu tác động từ căng thẳng thương mại Mỹ-Trung và tăng trưởng toàn cầu suy yếu.
-
Ngân hàng
Liệu Fed có ngừng giảm lãi suất trong năm nay?
10:52' - 19/09/2019
Các quyết định lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã không còn mang nhiều yếu tố bất ngờ khi hầu như giới đầu tư đều đoán trúng mỗi lẫn Fed tăng hay giảm lãi suất chuẩn.
-
Ngân hàng
Điều chỉnh lãi suất điều hành hướng đến giảm chi phí vốn
16:07' - 17/09/2019
Ngân hàng Nhà nước vừa thực hiện giảm 0,25%/năm các lãi suất điều hành.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Nhật Bản sẽ tạm dừng chương trình hỗ trợ giá điện và khí đốt
08:43'
giải pháp trên đã được hai đảng trong liên minh cầm quyền gồm đảng Dân chủ tự do (LDP) và đảng Công minh nhất trí vào ngày 26/10/2022 và được triển khai từ đầu năm 2023 theo 2 giai đoạn.
-
Kinh tế Thế giới
Vụ sập cầu ở Mỹ: Tìm thấy hộp đen của tàu chở hàng gây tai nạn
20:19' - 27/03/2024
Các nhân viên điều tra của Ủy ban an toàn giao thông quốc gia Mỹ (NTSB) đã tiếp cận và thu thập được hộp đen của con tàu chở hàng đâm sập cầu ở thành phố Baltimore thuộc bang Maryland (Mỹ).
-
Kinh tế Thế giới
Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon của EU ảnh hưởng tới xuất khẩu của quốc gia ASEAN
09:27' - 27/03/2024
Nhận định của Ủy ban Chứng khoán Malaysia (SC) cho hay, 75% mặt hàng xuất khẩu của nước này sang Liên minh châu Âu (EU) bị ảnh hưởng bởi Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM).
-
Kinh tế Thế giới
Vụ tấn công tại Moskva: Tổng thống Nga V. Putin chỉ đạo điều tra khách quan
10:11' - 26/03/2024
Ngày 25/3, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chủ trì cuộc họp thảo luận về các biện pháp cần thực hiện sau vụ tấn công khủng bố ở nhà hát Crocus City Hall.
-
Kinh tế Thế giới
Các nước ASEAN đón nhận cơ hội mới từ xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng
16:25' - 25/03/2024
Các công ty đa quốc gia đang đối mặt với tình trạng chuỗi cung ứng bất ổn do biến động địa chính trị toàn cầu và Đông Nam Á hiện đang được hưởng lợi từ sự dịch chuyển dòng vốn đầu tư khỏi Trung Quốc.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc cam kết đối xử bình đẳng với các doanh nghiệp nước ngoài
15:03' - 25/03/2024
Ngày 25/3, Thứ trưởng Thương mại Trung Quốc Guo Tingting cam kết không “phân biệt đối xử” giữa doanh nghiệp nước ngoài và doanh nghiệp trong nước nhằm thu hút chuyên môn, hợp tác và đầu tư nước ngoài.
-
Kinh tế Thế giới
Chính phủ Anh sẽ đầu tư hơn 200 triệu bảng Anh vào lĩnh vực hạt nhân
09:14' - 25/03/2024
Ngày 25/3, Thủ tướng Anh Rishi Sunak công bố khoản đầu tư công 200 triệu bảng Anh (252 triệu USD) để thúc đẩy chương trình hạt nhân và ngành công nghiệp hạt nhân dân sự để tạo mới 40.000 việc làm.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc sẽ ban hành các quy định mới để tăng cường thu hút FDI
16:36' - 24/03/2024
Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường cho biết sẽ nghiên cứu kỹ các vấn đề về tiếp cận thị trường và luồng dữ liệu xuyên biên giới, nhằm sớm đưa thêm một số quy định mới để thu hút đầu tư nước ngoài (FDI).
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế Thái Lan đối mặt với nguy cơ suy thoái dài hạn
14:29' - 24/03/2024
Những trở ngại cơ cấu lâu dài trong lĩnh vực xuất khẩu và sản xuất ngày càng có tác động rõ rệt hơn đến nền kinh tế Thái Lan.