Nền tảng pháp lý nào cho phát triển ngân hàng số?
Mặc dù đã xuất hiện từ năm 2010 nhưng ngân hàng số vẫn là một khái niệm khá mới mẻ tại Việt Nam trong thời gian gần đây. Với sự phát triển chóng mặt của công nghệ thông tin và làn sóng số hóa phát triển mạnh mẽ, ngân hàng số có nhiều tiềm năng sẽ trở thành mô hình kinh doanh chủ đạo của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam trong tương lai.
Theo thống kê của Công ty We are Social, thời điểm tháng 1/2016, Việt Nam có hơn 47 triệu người sử dụng internet, có 35 triệu người sử dụng mạng xã hội; trong đó, có 39 triệu người sử dụng mobile, với khoảng 143 triệu điện thoại; có tới 78% người sử dụng internet thường ngày.
Cũng theo thống kê của Ngân hàng Thế giới, năm 2015 tại Việt Nam, tỷ lệ số đăng ký sử dụng internet trên 100 dân là 48,3%, tỷ lệ số điện thoại trên dân là 147%. Tỷ lệ khách hàng của các hệ thống ngân hàng thương mại tại Việt Nam sử dụng dịch vụ ngân hàng số như mobile, internet banking chiếm khoảng 44%.
Theo ông Phạm Tiến Dũng, Vụ trưởng Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước, Việt Nam có tiềm năng to lớn phát triển ngân hàng số, nhưng đây là loại hình có nhiều điểm khác biệt, rất mới so với mô hình ngân hàng truyền thống từ phương thức thiết kế sản phẩm, chính sách, quy trình sản phẩm, dịch vụ cung cấp cho khách hàng… Chính vì vậy, nền tảng khuôn khổ pháp lý cho sự phát triển của ngân hàng số sẽ rất quan trọng.
“Cần phải nghiên cứu sửa đổi các quy định pháp luật liên quan cho phù hợp. Về dài hạn, cần nghiên cứu, xây dựng và ban hành Luật về Hệ thống thanh toán; trong đó quy định đồng bộ, hệ thống về cấp phép quản lý, giám sát đối với nhóm đối tượng các tổ chức không phải là ngân hàng cung ứng dịch vụ thanh toán, cơ chế bảo vệ người tiêu dùng, bảo vệ riêng tư dữ liệu... Thanh toán số chính là cửa ngõ để đến với các dịch vụ ngân hàng và cũng là mỏ neo để giữ mối quan hệ ngân hàng – khách hàng”, ông Dũng nói.
Chia sẻ ở góc độ ngân hàng, Ths. Phạm Anh Tuấn, thành viên HĐQT Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cũng cho rằng, thanh toán số thì vấn đề bảo mật đặt ra phải xử lý như thế nào. Nếu có rủi ro thì ai chịu, các cơ quan công quyền khi vào việc cụ thể thì sẽ nhìn nhận rủi ro như thế nào… Hay, về xác thực thông tin khách hàng thì hiện đòi hỏi khá nhiều thủ tục giấy tờ, nên chưa thể đơn giản hóa cũng như tự động hóa.
Thứ hai là thách thức về tính an toàn, hoạt động trực tuyến kết nối mọi nơi mọi lúc, nhưng dữ liệu thì hoàn toàn có nguy cơ bị lộ, đánh cắp, bị tấn công… Bên cạnh đó, các quy định pháp luật về quản lý văn bản điện tử và văn bản giấy vẫn chưa đồng bộ, chưa rõ ràng; quản lý còn lỏng lẻo, nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro. Đơn cử như việc xác thực người dùng thông qua chữ ký số, nhận diện khách hàng vẫn gặp khó khi thực hiện.
Cũng theo đại diện Bộ Công an, hiện đơn vị này đang xây dựng cơ sở dữ liệu dân cư, là chìa khóa kết nối định danh dân cư với các hệ thống khác như ngân hàng, y tế… để giảm thiểu các thủ tục khai báo, giấy tờ… Song hiện còn thiếu cơ sở hành lang pháp lý cho việc thực hiện khai thác thông tin, định danh dân cư…
Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Kim Anh, cần phải chỉ rõ những khoảng trống về mặt pháp lý cho việc cung cấp dịch vụ ngân hàng số tại Việt Nam nhằm đảm bảo tính bảo mật, bảo vệ thông tin cá nhân; phòng chống gian lận trong kinh doanh. Trong đó, chú ý đến vấn đề về xác thực khách hàng trên nền tảng kỹ thuật số; tính pháp lý của văn bản số và chữ ký số trong thời đại ngân hàng số; giám sát các hoạt động ngân hàng và phòng chống rửa tiền.
Ngân hàng số là xu hướng chủ đạo hiện nay, giúp ngân hàng đa dạng và tối ưu các dịch vụ, giảm chi phí, tăng khả năng kiểm soát và nâng cao trải nghiệm của khách hàng. Thực tế cho thấy, phát triển ngân hàng số ở Việt Nam đang ở giai đoạn đầu, Việt Nam có nhiều tiềm năng phát triển ngân hàng số, thanh toán số. Bên cạnh đó, hành lang pháp lý hiện hành còn nhiều quy định chưa tương thích với bối cảnh số hóa dịch vụ, chưa thực sự thúc đẩy cho sự phát triển ngân hàng số, thanh toán số.
Bởi vậy, việc sửa đổi, bổ sung một số quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành cũng như xây dựng hành lang pháp lý mới nhằm tạo điều kiện cho sự phát triển sản phẩm, dịch vụ thanh toán trong kỷ nguyên số là rất cần thiết./.
Tin liên quan
-
Tài chính & Ngân hàng
Ngân hàng Nhà nước đề xuất độc quyền kinh doanh vàng tài khoản
10:47' - 11/12/2017
Ngân hàng Nhà nước đề xuất Nhà nước sẽ độc quyền thực hiện hoạt động huy động vàng và kinh doanh vàng tài khoản; đồng thời đề xuất bãi bỏ các điều kiện sản xuất, kinh doanh vàng trang sức...
-
Kinh tế Việt Nam
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng nhận nhiều lời khen từ các đại biểu Quốc hội
13:32' - 17/11/2017
Sáng 17/11, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Lê Minh Hưng tiếp tục đăng đàn trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.
-
Doanh nghiệp
Yêu cầu Ngân hàng Nhà nước thanh tra hai chi nhánh ngân hàng thương mại cổ phần
18:05' - 03/10/2017
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình vừa yêu cầu các cơ quan liên quan thanh tra việc chấp hành pháp luật của hai ngân hàng thương mại cổ phần.
Tin cùng chuyên mục
-
Tài chính & Ngân hàng
Bộ Tài chính lý giải vì sao chưa điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh tính thuế thu nhập cá nhân
18:17'
Bộ Tài chính đã có báo cáo Chính phủ liên quan đến việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh khi tính thuế thu nhập cá nhân.
-
Tài chính & Ngân hàng
BoE cảnh báo lĩnh vực quỹ đầu tư tư nhân đang đe dọa ổn định tài chính
10:13'
Giới chức Anh lo ngại về giá trị những tài sản mà các công ty vốn đầu tư tư nhân đang kiểm soát, như các doanh nghiệp và bất động sản thương mại.
-
Tài chính & Ngân hàng
Agribank dành 50.000 tỷ đồng cho vay khách hàng cá nhân lãi suất chỉ từ 3,0%/năm
09:56'
Đối tượng áp dụng là khách hàng cá nhân vay vốn phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh đáp ứng đầy đủ các điều kiện cho vay theo quy định hiện hành của Agribank.
-
Tài chính & Ngân hàng
Áp lực đáo hạn trái phiếu từ nay đến hết năm vẫn rất lớn
15:20' - 28/03/2024
Khối lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn trong quý 2 lên tới 74 nghìn tỷ đồng, con số cao nhất trong năm 2024.
-
Tài chính & Ngân hàng
Sau quyết định chính sách lịch sử, BoJ sẽ kéo chậm quá trình tăng lãi suất
11:32' - 28/03/2024
Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) nhận thấy cần phải chậm rãi thắt chặt chính sách tiền tệ nới lỏng của mình khi nền kinh tế không đủ “khỏe” để BoJ có thể tăng lãi suất nhanh chóng.
-
Tài chính & Ngân hàng
Khoản lỗ của Fed tăng lên mức kỷ lục 114,3 tỷ USD vào năm 2023
15:33' - 27/03/2024
Các khoản chi phí vượt nguồn thu khiến Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) lỗ hoạt động 114,3 tỷ USD năm 2023
-
Tài chính & Ngân hàng
Ngân hàng rục rịch tăng lãi suất tiết kiệm
15:19' - 27/03/2024
Lãi suất tiết kiệm tại một số ngân hàng đang có xu hướng đảo chiều, rục rịch tăng trở lại sau thời gian dài neo ở mức thấp.
-
Tài chính & Ngân hàng
Visa, Mastercard đạt thỏa thuận 30 tỷ USD về phí thẻ tín dụng
15:04' - 27/03/2024
Visa và Mastercard ngày 26/3 đã nhất trí áp trần phí thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ tại các cửa hàng, một thỏa thuận có thể tiết kiệm chi phí cho họ ít nhất là 30 tỷ USD trong 5 năm.
-
Tài chính & Ngân hàng
Đồng yen rơi xuống mức thấp của 34 năm
14:49' - 27/03/2024
Đồng yen đã giảm xuống mức thấp nhất trong 34 năm, giao dịch gần mức 152 yen/USD tại thị trường Tokyo trong phiên 27/3.