Khai thác tối đa lợi ích của đô thị hóa tại châu Á
Theo nhận định của Rana Hasan, Giám đốc phụ trách Nghiên cứu kinh tế và hợp tác khu vực của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), nguyên nhân chủ yếu là thiếu đầu tư vào cơ sở hạ tầng đô thị, thiếu sự quản lý giá nhà hợp lý, trong khi quy hoạch không gian và kinh tế đô thị không đồng bộ.
Các thành phố luôn đóng vai trò trung tâm trong phát triển kinh tế quốc gia. Đây cũng là nơi tập trung người lao động và các doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy sự đổi mới và chia sẻ các tài nguyên như cơ sở hạ tầng hiệu quả hơn.Theo dự báo của Liên hợp quốc (LHQ), tại các quốc gia đang phát triển ở châu Á, vào năm 2050 sẽ có 3 tỷ người sống ở các vùng đô thị - khu vực bao quanh các thành phố và thị trấn, chiếm gần 2/3 dân số ở lục địa này. Con số này tăng từ 1,8 tỷ người, tương đương khoảng một nửa dân số, trong năm 2017.
Chuyên gia Rana Hasan khuyến nghị các nhà quy hoạch, quản lý đô thị cần hiểu rõ và chi tiết quá trình đô thị hóa của quốc gia. Các nguồn dữ liệu mới là rất cần thiết, bởi nếu chỉ dựa vào những số liệu thống kê chính thức, các nhà quản lý thường không nắm bắt được quá trình đô thị hóa thực tế của các thành phố.Ví dụ, một số dữ liệu về địa giới hành chính đô thị được thu thập từ nhiều thập kỷ trước. Hình ảnh vệ tinh cho thấy tiến trình đô thị hóa đang mở rộng tại nhiều thành phố ở châu Á theo một cách tự nhiên, vượt ra ngoài địa giới hành chính.Nghiên cứu của ADB về Thúc đẩy tăng trưởng và hội nhập ở các thành phố châu Á, bao gồm gần 1.460 đô thị mở rộng tự nhiên trên khắp các quốc gia đang phát triển ở châu Á, trong đó có các đô thị ở Trung Quốc (680), Ấn Độ (320) và Indonesia (93).
Bên cạnh đó, các thành phố đang dần hợp nhất để tạo thành các cụm đô thị: Từ 476 đô thị tự nhiên tách biệt vào năm 1992 đã liên kết với nhau để tạo thành 124 cụm đô thị hay siêu đô thị vào năm 2016.Cụm đô thị lớn nhất là Thượng Hải ở trung tâm cùng các thành phố vệ tinh - nơi sinh sống của 91,5 triệu người và bao gồm tổng cộng 53 đô thị phát triển tự nhiên ở khu vực đồng bằng sông Dương Tử, bao gồm cả Nam Kinh và Hàng Châu.
Điều này có nghĩa là quá trình quy hoạch đô thị không thể chỉ dừng lại ở khía cạnh địa giới thành phố. Mạng lưới giao thông hiệu quả kéo dài từ các khu dân cư đến nơi làm việc có vai trò thúc đẩy rất lớn trong việc thu hút lao động đến làm việc tại các thành phố.Đối với các cụm đô thị, việc đưa ra quyết định về nơi xây dựng những cơ sở hạ tầng quan trọng như các cơ sở xử lý nước và rác thải, trung tâm trung chuyển giao thông, các không gian xanh và khu công nghiệp, đòi hỏi sự phối hợp giữa các đơn vị chính quyền địa phương.Tuy nhiên, hiện nay các công ty hoạt động trong các cụm thành phố đang phàn nàn về các “nút thắt” trong cơ sở hạ tầng và quy định.
Hạ tầng giao thông công cộng trong nội đô hoặc cụm đô thị sẽ góp phần tạo điều kiện hoạt động tốt cho cả doanh nghiệp cũng như năng suất lao động. Điều này đòi hỏi mạng lưới phương tiện công cộng nhanh, rẻ và hiệu quả. Các thành phố ở châu Á cần tập trung vào mặt trận này.Các thử nghiệm sử dụng ứng dụng Google Maps ở 278 thành phố cho thấy tình trạng tắc nghẽn nặng nề trong thời gian phương tiện lưu thông cao điểm ở nhiều thành phố lớn, như Metro Manila ở Philippines, Dhaka ở Bangladesh và Bengaluru ở Ấn Độ.
Theo khảo sát, 199 thành phố có tình trạng giao thông công cộng đặc biệt thiếu thốn với 25% các chuyến đi không thể thực hiện bằng phương tiện công cộng. 75% còn lại, thời gian di chuyển bằng phương tiện công cộng (tính cả thời gian đi bộ đến và từ điểm trung chuyển) dài hơn ba lần so với đi bằng ô tô.Điều này cho thấy rõ ràng các thành phố ở châu Á cần đầu tư nhiều hơn vào giao thông công cộng để các doanh nghiệp có thể thu hút lao động và phát triển thịnh vượng. Hệ thống giao thông đô thị cần có sự kết hợp và quản lý hiệu quả giữa tàu hỏa, xe buýt, taxi, dịch vụ chia sẻ xe và các loại hình phương tiện khác để cải thiện khả năng di chuyển của người dân. Bên cạnh đó, quản lý giá nhà hợp lý cũng là yếu tố rất quan trọng để thu hút người lao động đến làm việc và sinh sống ở đô thị. Tuy nhiên, phân tích của ADB cho thấy tại hơn 90% các thành phố, giá nhà nằm ngoài khả năng chi trả của các hộ gia đình có thu nhập trung bình.Các nhà hoạch định cần kết hợp giữa các chính sách giữa cung và cầu, bao gồm cả việc đánh giá lại các quy định sử dụng đất có thể vô tình hạn chế nguồn cung bất động sản.
Cuối cùng, các đô thị kết nối với nhau và với các khu vực nông thôn thông qua dòng chảy hàng hóa, dịch vụ và con người. Tăng trưởng kinh tế quốc gia có thể mạnh mẽ và cân bằng một phần phụ thuộc vào các thành phố cỡ trung bình và thậm chí các thị trấn chuyên phân phối nông sản. Điều này đòi hỏi sự đầu tư vào giao thông liên tỉnh hiệu quả.Bên cạnh nguồn ngân sách công còn hạn chế, các thành phố lớn nên thu hút nhiều hơn nguồn tài trợ của khu vực tư nhân. Các cụm đô thị lớn có lợi thế trong việc thu hút đầu tư tư nhân, bởi các trung tâm kinh tế - xã hội này hứa hẹn cơ hội phát triển cho các công ty lựa chọn địa điểm đặt trụ sở hoặc nhà máy ở đây.Thêm vào đó, việc phân bổ ngân sách nhà nước cần được tính toán kỹ lưỡng. Nhiều đô thị cỡ trung bình với dân số từ 1-5 triệu người hay thậm chí một số thành phố nhỏ hơn với dân số nửa triệu người vẫn thu hút người lao động di cư.
Tốc độ đô thị hóa ổn định tại châu Á mang lại những cơ hội chưa từng có cho khu vực, giúp tạo việc làm, đảm bảo tăng trưởng dài hạn và mạnh mẽ. Các chính phủ cần có đề án quy hoạch đô thị và hoạch định chính sách một cách toàn diện và phù hợp với thực tiễn để không bỏ lỡ những tiềm năng đó./.Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Tỷ lệ đô thị hóa toàn quốc sẽ đạt trên 50%
12:31' - 08/11/2019
Chiến lược phát triển đô thị Việt Nam giai đoạn 2021 – 2030 đặt mục tiêu tỷ lệ đô thị hóa toàn quốc đạt từ 50-52% với ít nhất 3 đô thị đạt chuẩn đô thị quốc tế.
-
Kinh tế & Xã hội
Giám sát lượng phát thải khí thải nhà kính trong lĩnh vực đường sắt đô thị
17:37' - 05/11/2019
Khi số lượng người tham gia giao thông chuyển từ sử dụng phương tiện cá nhân sang hệ thống đường sắt đô thị, không khí và chất lượng sống đô thị sẽ được cải thiện.
-
Kinh tế & Xã hội
Hành trình đến mục tiêu đô thị tăng trưởng xanh
12:09' - 17/10/2019
Những mô hình phát triển kinh tế mà phải đánh đổi bằng việc hy sinh tài nguyên môi trường thì đó không phải là tăng trưởng xanh.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Hàng loạt các chuyến bay tại Pháp bị hủy do đình công
15:57'
Ngày 25/4, việc di chuyển bằng đường hàng không trên khắp châu Âu đang phải đối mặt với sự gián đoạn đáng kể do các cuộc đình công tại Pháp.
-
Kinh tế Thế giới
Nga xem xét bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái
15:32'
Các nguồn tin cho biết Chính phủ Nga có kế hoạch bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái từ ngày 1/5 trong bối cảnh giá than đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đưa ra ưu tiên số một cho ngành vận tải vào năm 2050
08:47'
Ngày 24/4, Chính phủ Mỹ đã đặt ra mục tiêu quốc gia là cắt giảm lượng phát thải từ ngành vận chuyển hàng hóa về mức 0 vào năm 2050.
-
Kinh tế Thế giới
Giá vàng "ém mình" chờ các dữ liệu kinh tế quan trọng của Mỹ
08:24'
Giá vàng thế giới đi ngang trong phiên giao dịch 24/4, khi rủi ro từ căng thẳng ở Trung Đông giảm bớt.
-
Kinh tế Thế giới
Đàm phán hiệp ước rác thải nhựa toàn cầu bước vào giai đoạn quan trọng
15:02' - 24/04/2024
Đại diện từ 175 quốc gia bắt đầu đàm phán từ 23/4 về đề xuất hiệp ước toàn cầu để giảm ô nhiễm nhựa, vốn hiện diện ở khắp mọi nơi từ đỉnh núi đến đáy đại dương, cũng như trong máu người và sữa mẹ.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đẩy nhanh tốc độ xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc
09:07' - 24/04/2024
Theo cnbc.com, Mỹ đã khởi công xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc mới nối Nam California và Las Vegas.
-
Kinh tế Thế giới
Hoạt động kinh doanh của Mỹ giảm tốc trước thềm cuộc họp của Fed
07:55' - 24/04/2024
S&P Global cho biết chỉ số PMI tổng hợp theo dõi các lĩnh vực sản xuất và dịch vụ của Mỹ, đã giảm xuống mức 50,9 trong tháng 4/2024, từ mức 52,1 của tháng Ba.
-
Kinh tế Thế giới
Doanh thu du lịch toàn cầu năm 2024 dự báo đạt gần 6.000 tỷ USD
07:38' - 24/04/2024
Doanh thu du lịch toàn cầu được dự báo sẽ đạt 5.800 tỷ USD trong năm 2024, đánh dấu mức tăng 139,6% so với thời kỳ trước đại dịch vào năm 2019.
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế châu Á "thấm đòn" của thiên tai
05:39' - 24/04/2024
Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) ngày 23/4 công bố báo cáo cho hay châu Á là "khu vực chịu nhiều thiên tai nhất thế giới" trong năm 2023.