Hiểu đúng về lễ Tạ mộ, rước gia tiên về ăn Tết

Vào những ngày cuối năm, từ khoảng 23 đến 30 tháng Chạp, các gia đình thường sắm sửa lễ vật ra mộ tổ tiên và người thân đã khuất để lễ tạ Thổ thần, đắp thêm đất lên mộ, lau chùi, sửa sang mộ, rước vong linh gia tiên về đón năm mới.
Đây là một tục lệ truyền thống của người Việt có ý nghĩa vô cùng. Nó thể hiện sự hiếu thuận, đạo tình của con cháu đối với những người thân đã khuất. Đồng thời, cầu mong các vị này phù hộ cho các vong linh người thân quyến thuộc đắc an cư nơi mộ địa và không bị ngoại quỷ vô danh vọng hành chiếm đoạt mộ phần.

Lễ Tạ mộ cuối năm thường bao gồm hương thơm, hoa, quả, trầu cau, một ít vàng mã và mâm cỗ chay hay mặn. Ảnh minh họa.

Lễ Tạ mộ còn được gọi là lễ Chạp. Những gia đình trong năm có người mất thì đến lễ Chạp sẽ tiến hành cẩn thận hơn các năm khác. Nếu gia đình không có điều kiện ra mộ, có thể rước gia tiên về đón năm mới theo cách bày cỗ lên bàn thờ, đèn, hương hoa dâng cúng vào trưa (giờ Ngọ) ngày 30 Tết, rồi khấn tổ tiên về dự hưởng Tết với gia đình.
Mâm cỗ cúng gia tiên phải được chuẩn bị chu đáo, bao gồm hương thơm, hoa, quả, trầu cau, một ít vàng mã và mâm cỗ chay hay mặn thì tùy vào từng gia đình. Mọi cái phải được bày biện cẩn thận rồi mang ra ngoài mộ hoặc bày lên bàn thờ gia tiên.

Độc giả có thể tham khảo mẫu Văn khấn lễ Chạp dưới đây trích từ cuốn Văn khấn cổ truyền Việt Nam (NXB Văn Hóa – Thông Tin):

VĂN KHẤN LỄ CHẠP

Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!

- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy ngài Địa tạng vương bồ tát.
- Con kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào Phán quan.
- Con kính lạy ngày Bản cảnh Thành Hoàng Chư vị Đại Vương quản cai nơi nghĩa trang.
- Con kính lạy Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa Tôn thần.
- Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ Long Mạch Tôn thần, các ngài Tiền Chu tước, Hậu Huyền vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản trong nơi nghĩa trang này.

Con kính lạy hương linh cụ:…………………..

Hôm nay là ngày… tháng Chạp, năm cũ sắp qua, năm mới sắp đến.

Tín chủ (chúng) con là:…………..

Ngụ tại:…………..

Chúng con sắm sanh phẩm vật, hương hoa trà quả, kim ngân tài mã, dâng hiến trình cáo Tôn thần, kính rước vong linh bản gia tiên tổ chúng con là:............... có phần mộ táng tại………… được về với gia đình đón mừng năm mới, để cho cháu con được phụng sự trong tiết xuân thiên, báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Tôn thần, Phủ thùy doãn hứa.

Âm dương cách trở
Bát nước nén hương
Thành tâm kính lễ
Cúi xin chứng giám
Phù hộ độ trì

Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!

>>> Xem thêm các phong tục thờ cúng Tết Nguyên đán tại đây