Giao dịch thời ngân hàng số - Bài 2: Ưu tiên nâng cấp công nghệ bảo mật

Song song với sự phát triển của nhiều sản phẩm dịch vụ công nghệ mới, các ngân hàng đang tập trung vào việc nâng cấp hệ thống, chuyển đổi công nghệ từ thẻ từ sang thẻ chíp… nhằm hạn chế tình trạng tội phạm sử dụng công nghệ cao trong lĩnh vực này.
* Chuyển đổi công nghệ
Theo các chuyên gia, việc gia tăng thanh toán qua thẻ mang lại nhiều lợi ích cho xã hội, nhưng với đơn vị cung cấp dịch vụ thanh toán thì lại phải đối mặt cùng những rủi ro tiềm ẩn, nhất là khi thẻ ghi nợ và thẻ tín dụng ở Việt Nam hầu hết vẫn là công nghệ thẻ từ.

Thanh toán qua thẻ mang lại nhiều lợi ích cho người dùng. Ảnh: TTXVN

Để kiểm soát các rủi ro trong hoạt động thanh toán điện tử, gần đây nhiều ngân hàng đang tập trung đầu tư thẻ chip công nghệ cao. 

Tháng 5/2019, có 7 ngân hàng đầu tiên gồm Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank, Sacombank, TPBank và ABBank chính thức công bố ra mắt sản phẩm thẻ chip nội địa. Ở giai đoạn đầu tiên này, các ngân hàng miễn phí chuyển đổi từ thẻ từ sang thẻ chip cho khách hàng.
Theo ông Nguyễn Thanh Bình, Trưởng phòng Ngân hàng số, Ngân hàng Bưu điện Liên Việt (Liên Việt Postbank), công nghệ thẻ chíp được nhiều nước phát hành và đưa vào sử dụng từ lâu. Các hacker trong lĩnh vực ngân hàng thường tập trung hoạt động tại những nước còn lưu hành thẻ từ; trong đó, có Việt Nam.

Do vậy, lộ trình chuyển đổi sang thẻ chíp của Ngân hàng Nhà nước tại các ngân hàng thương mại sẽ hạn chế được phần nào những rủi ro liên quan đến vấn đề bảo mật cho khách hàng.
Liên Việt Postbank đã tập trung đầu tư công nghệ, nâng cấp hệ thống nền tảng với việc gửi mã xác thực (OTP) tới khách hàng; đồng thời, tổ chức hệ thống quản lý rủi ro. Khi khách hàng thực hiện nhiều giao dịch sẽ cảnh báo tới khách và tới cả người quản trị…
Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước, Chi nhánh Tp. Hồ Chí Minh cho biết, theo lộ trình của Ngân hàng Nhà nước, dự kiến đến hết năm 2019 sẽ chuyển đổi 30% số lượng thẻ từ sang thẻ chip và sẽ hoàn tất việc chuyển đổi này trong năm 2021.

Lợi ích các ngân hàng thu được khi thực hiện chuyển đổi không chỉ trước mắt mà còn về lâu dài như: hạn chế được rủi ro các giao dịch giả mạo, đảm bảo an ninh an toàn thanh toán cho khách hàng. Để đảm bảo lộ trình này được thực hiện, từ cuối năm 2018, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Quyết định số 1927/QĐ-NHNN công bố Bộ Tiêu chuẩn cơ sở về thẻ chip nội địa.
Trước đó, để tránh những rủi ro cho khách hàng khi dùng thẻ, Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư số 30/2016/TT-NHNN bổ sung một số quy định về hoạt động cung ứng dịch vụ thanh toán và dịch vụ trung gian thanh toán.

Trong số này có nội dung xử lý việc mất tiền trong tài khoản, yêu cầu các tổ chức tín dụng phát hành thẻ nhanh chóng xác định nguyên nhân; trong trường hợp không xác định được nguyên nhân thì trong vòng 5 ngày phải hoàn tiền cho khách hàng.
* Bảo mật thông tin khách hàng
Thời gian gần đây, một số ngân hàng thương mại đã đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ bảo mật tốt nhất trong các sản phẩm, dịch vụ mới của mình.

Các ngân hàng nhanh chóng áp dụng các thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với tính năng bảo mật cao như: phân tích hành vi khách hành trên dữ liệu lớn (Big data); xác thực sinh trắc học; ứng dụng mã phản hồi nhanh (QR Code); mã hóa thông tin thẻ (Tokenization)…

Nhờ đó, các ngân hàng đã liên tục cung ứng nhiều sản phẩm, dịch vụ hiện đại vừa mang lại nhiều trải nghiệm, vừa giúp khách hàng hạn chế nỗi lo canh cánh về vấn đề bảo mật.
Theo đại diện TPBank, để đảm bảo tính an toàn trong giao dịch của giao dịch ngân hàng trực tuyến (Livebank), hệ thống này sẽ xác thực khách hàng từ xa qua hệ thống điện tử.

Cụ thể, xác thực điện tử là sử dụng dấu hiệu sinh học riêng biệt mà chỉ khách hàng có như vân tay, giọng nói để xác thực giao dịch, gia tăng đáng kể bảo mật trong ngành ngân hàng.
Đại diện ngân hàng này cho biết, bảo mật vân tay rất an toàn, ngay cả anh chị em sinh đôi dấu vân tay cũng không giống nhau.

Khách hàng có thể sử dụng dấu vân tay để giao dịch trên LiveBank, sử dụng giọng nói của chính mình để được tổng đài TPBank hỗ trợ mà không cần phải trả lời những câu hỏi bảo mật thông thường.

TPBank cũng đã triển khai chip hóa thẻ, cho phép xác thực bằng sinh trắc học, nâng cao tính bảo mật của các giao dịch ngân hàng.
Còn theo đại diện Ngân hàng thương mại trách nhiệm hữu hạn một thành viên Xây dựng Việt Nam (CB), ngân hàng này lưu trữ dữ liệu khách hàng và giao dịch trên các server đặt tại trung tâm dữ liệu có độ an toàn cao.

Các máy chủ này chỉ được giới hạn một số quyền truy cập và đặt sau nhiều lớp tường lửa để bảo vệ. Vì vậy, phòng chống rất tốt khả năng tấn công vào máy chủ để lấy dữ liệu. Ngoài ra, các giao dịch khi thực hiện qua Internet banking được xác thực hai lớp (mật khẩu và OTP) cũng bảo vệ khách hàng khỏi tấn công từ kẻ xấu.
Bà Trần Thị Thanh Hương, Trưởng phòng Phòng Quan hệ công chúng của CB cho biết, bộ phận bảo mật thuộc Khối công nghệ tại CB thường xuyên cập nhật tin tức cũng như nguy cơ rủi ro mới từ Cục Công nghệ thông tin thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các đối tác liên quan để kịp thời ngăn ngừa lỗ hổng bảo mật gây mất an toàn thông tin...
Hiện nay, với sự chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ từ Vietcombank, phía CB đang tiến hành chuyển đổi sang thẻ tích hợp 3 trong 1 (từ, chip, contactless) nhằm mang tới trải nghiệm tốt hơn với khách hàng nhưng quan trọng là nâng cao tính an toàn khi khách hàng giao dịch bằng thẻ.
Các chuyên gia cũng khuyến cáo, khách hàng cần có ý thức tự bảo vệ mật khẩu, cơ sở dữ liệu, thông tin cá nhân và tài khoản để phòng chống tội phạm công nghệ cao nhắm vào mình.
Theo Đại úy Lê Văn Nam - Tổ trưởng khoa Cảnh sát hình sự, Trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân 2, lực lượng công an chuyên trách phòng chống tội phạm công nghệ cao, Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng thương mại và cơ quan quản lý nhà nước về công nghệ thông tin, viễn thông cần tăng cường phối hợp một cách hiệu quả, kịp thời; xây dựng quy chế phối hợp một cách thực tế, chủ động nhất thì mới đạt được hiệu quả phòng ngừa loại tội phạm này./.