Đẩy mạnh tiêu thụ nông sản: "Lực đẩy" khơi thông thị trường
Mặc dù là quốc gia chủ yếu làm nông nghiệp nhưng đến nay, việc liên kết giữa các hợp tác xã nhằm tìm đầu ra cho sản phẩm vẫn còn khá lỏng lẻo.
Điều này dẫn đến thực trạng nông sản Việt Nam thường xuyên rơi vào cảnh "được mùa mất giá", "cung vượt quá cầu" và liên tục phải "giải cứu" khi thương lái ngừng mua.
Trước bối cảnh này, nhiều ý kiến cho rằng cần có những giải pháp căn cơ như phát triển mô hình liên kết giữa doanh nghiệp với đơn vị sản xuất, hợp tác xã và nông dân nhằm tạo đầu ra ổn định cho hàng hóa sản xuất trong nước.
Còn đó, khó khăn nội tại
Ông Nguyễn Ngọc Bảo, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo đổi mới phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã Trung ương cho biết, tại nhiều quốc gia, hợp tác xã là công cụ chính để nâng cao cuộc sống người dân nông thôn.
Không những thế, hợp tác xã còn tạo cơ hội bình đẳng cho mọi thành viên tham gia hợp tác xã. Đặc biệt, đây là phương thức tổ chức hoạt động kinh tế phù hợp với xu hướng phát triển kinh tế bao trùm và kinh tế chia sẻ để các thành viên không ai bị bỏ lại phía sau.
Theo Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo, hợp tác xã phát triển ở hầu hết các nước, đóng góp từ 10-30% GDP, đang ngày càng chứng minh được sức mạnh và tiếng nói của mình. Giờ đây, hợp tác xã đã trở thành một khái niệm kinh tế phổ biến, góp phần cho tăng trưởng bền vững và chia sẻ giá trị.
Thống kê từ Liên minh Hợp tác xã Việt Nam cho thấy, trong lĩnh vực nông nghiệp và thực phẩm, doanh số các hợp tác xã là 266 tỷ USD; ngân hàng và tài chính 236 tỷ USD; bảo hiểm 403 tỷ USD; bán sỉ và lẻ 309 tỷ USD.
Tại nhiều quốc gia trên thế giới, kinh tế hợp tác xã đóng vai trò nòng cốt trong phát triển kinh tế. Riêng với Việt Nam, đến nay cả nước có hơn 20.000 hợp tác xã đang hoạt động với hơn 6,3 triệu thành viên và 2,5 triệu lao động làm việc thường xuyên. Đáng lưu ý, kinh tế hợp tác, hợp tác xã đã phát triển nhanh chóng cả về số lượng và chất lượng hoạt động, doanh thu, lợi nhuận tăng theo từng năm.
Xác định kinh tế hợp tác, hợp tác xã là một loại hình kinh tế quan trọng, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã thường xuyên tổ chức thăm quan, khảo sát, trao đổi, học tập từ thực tiễn và kinh nghiệm của các nước tiên tiến trên thế giới để triển khai xây dựng các mô hình hợp tác xã kiểu mới cho các hợp tác xã thành viên.
Mặc dù đã đạt được những thành tựu đáng kể, nhưng ông Nguyễn Ngọc Bảo thừa nhận không ít hợp tác xã của Việt Nam vẫn còn nhiều khó khăn nội tại nhất là trong giai đoạn mới khi phong trào khởi nghiệp quốc gia, ứng dụng công nghệ cao trong phát triển nông nghiệp mà Chính phủ phát động.
Thông qua hợp tác xã, các hộ nông dân, các cơ sở sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp nhỏ và vừa hợp tác với nhau, tăng sức mạnh để đối phó với khó khăn và tránh các nguy cơ thua lỗ cao. Tuy nhiên, trong tình hình mới, mô hình hợp tác xã cần phải đặt trong chuỗi giá trị sản phẩm, tập trung phát triển thị trường xuất khẩu.
Bên cạnh đó, việc liên kết với doanh nghiệp, đơn vị tiêu thụ với đơn vị sản xuất, đặc biệt là những hợp tác xã, làng nghề còn giúp hạn chế tình trạng sản xuất và tiêu thụ nông sản theo kiểu chạy theo thị trường, không có sự gắn kết, khiến nền nông nghiệp phát triển không ổn định và thiếu bền vững.
Ông Nguyễn Văn Ba, Giám đốc Hợp tác xã miến Việt Cường (Đồng Hỷ, Thái Nguyên) chia sẻ, khó khăn lớn nhất của các hợp tác xã hiện nay là thiếu vốn, công nghệ, trình độ quản lý yếu kém và đặc biệt là khâu tiếp cận đầu ra, nhất là việc đưa sản phẩm vào các kênh phân phối bán lẻ hiện đại.
“Chúng ta cứ nói tới nhân rộng mô hình sản xuất. Nhân rộng là tốt nhưng phải có quy hoạch, nắm rõ lợi thế của mỗi địa phương, tránh việc ồ ạt nhiều địa phương cùng đồng loạt sản xuất một sản phẩm, dẫn tới tình cảnh được mùa rớt giá", ông Nguyễn Văn Ba nhấn mạnh.
Ngoài ra, khi đưa hàng hóa vào siêu thị để tiêu thụ hầu hết các hợp tác xã đều gặp phải khó khăn khi siêu thị trả lời chưa có kế hoạch nên hàng hóa làm ra nhưng không tiêu thụ được, dồn ứ dẫn đến không có tiền trả cho xã viên.
Bắt tay làm chuỗi
Ông Lê Thành, Viện trưởng Viện Kinh tế Nông nghiệp hữu cơ cho rằng, cần nhìn ra điểm nghẽn cản trở phát triển hợp tác xã ở chỗ nào. Qua đó, cơ quan quản lý tạo điều kiện để có chính sách chung tay hỗ trợ phát triển. Kinh tế hợp tác không chỉ hợp tác mà còn là chia sẻ nguồn lực, đồng hành cùng nhau.
Theo ông Nguyễn Thành Nhân, Tổng Giám đốc Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP.HCM (Saigon Coop), muốn sản phẩm vào được hệ thống siêu thị, bước đầu tiên là phải đạt chất lượng tốt. Tuy nhiên, điểm khó khăn nhất của các hợp tác xã nói riêng và các doanh nghiệp Việt Nam nói chung là khâu liên kết với nhau quá yếu kém, mạnh ai nấy làm. Vì vậy, thời gian tới, trong liên kết chuỗi cần có người đứng đầu quản lý chung.
Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển 15.000 hợp tác xã, Liên hiệp hợp tác xã nông nghiệp hoạt động có hiệu quả đến năm 2020.
Đề án sẽ tiến hành củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã nông nghiệp đã được đánh giá là có hiệu quả; tập trung triển khai các mô hình hợp tác xã ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp. Đồng thời, lựa chọn các ngành hàng chủ lực của quốc gia và địa phương để thúc đẩy việc thành lập hợp tác xã chuyên ngành nhằm tổ chức lại sản xuất trong từng ngành hàng.
Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) đề nghị Liên minh hợp tác xã làm đầu mối hướng dẫn, hỗ trợ các hợp tác xã thành viên tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại trong và ngoài nước do Cục Xúc tiến thương mại chủ trì như chương trình Thương hiệu Quốc gia, chương trình xây dựng chiến lược thương hiệu ngành thực phẩm.
Dự kiến, năm 2020 cả nước phấn đấu sẽ có 38.000 - 45.000 hợp tác xã; trong đó, có 15.000 hợp tác xã nông nghiệp hoạt động có hiệu quả, từ 100 - 150 Liên hiệp hợp tác xã gắn với chuỗi giá trị sản phẩm.
Để làm được điều này, nhiều ý kiến cho rằng cần phải thống nhất nhận thức các cấp, các ngành, người dân về mô hình hợp tác xã kiểu mới. Cùng đó, các mô hình này phải hoạt động theo cơ chế kinh tế thị trường, tổ chức kinh tế do người dân thành lập, không ỷ lại và trông chờ hỗ trợ của Nhà nước, hợp tác xã gắn liền với chuỗi giá trị.
Đồng thời, nâng cao hiệu quả năng lực hoạt động, qua đó tạo lòng tin cho các thành viên, sử dụng nguồn lực hợp tác xã để phát triển sản xuất, kinh doanh.
Ngoài ra, cần có các chính sách đi kèm là đòn bẩy và đẩy mạnh tái cơ cấu hợp tác xã; trong đó mô hình sản xuất gắn với chuỗi giá trị là phương thức tổ chức chính để hợp tác xã phát triển mạnh và bền vững trong tương lai./.
>>> Kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm: Áp lực thay đổi!
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Khai mạc Hội chợ nông nghiệp công nghệ cao và nông sản an toàn các tỉnh ĐBSH
22:16' - 15/06/2018
Tối 16/5 khai mạc Hội chợ nông nghiệp công nghệ cao và nông sản an toàn các tỉnh đồng bằng sông Hồng năm 2018.
-
Hàng hoá
Nông sản Mỹ mất giá do lo ngại cuộc chiến thương mại với Trung Quốc
18:03' - 14/06/2018
Trong phiên giao dịch ngày 13/6, giá đậu tương Mỹ giảm xuống mức thấp nhất trong gần 10 tháng qua.
-
Kinh tế & Xã hội
Đẩy mạnh tiêu thụ nông sản: Tiền Giang với triển vọng xuất khẩu trái cây
14:04' - 08/06/2018
Tiền Giang là tỉnh đứng đầu vùng Đồng bằng sông Cửu Long về cây ăn quả. Tại đây, cây ăn quả chiếm gần 40% tổng diện tích đất sản xuất nông nghiệp, hàng năm đạt giá trị sản xuất trên 13.131 tỷ đồng
Tin cùng chuyên mục
-
Hàng hoá
Xử phạt 2 cơ sở kinh doanh hàng hóa giả mạo nhãn hiệu
10:52' - 28/03/2024
Hai cơ sở kinh doanh trên địa bàn Tp. Buôn Ma Thuột vừa bị Cục Quản lý thị trường Đắk Lắk xử phạt về hành vi bày bán hàng hóa giả mạo nhãn hiệu.
-
Hàng hoá
Đồng USD mạnh lên khiến giá dầu thế giới giảm phiên thứ hai liên tiếp
08:10' - 28/03/2024
Giá dầu giảm phiên thứ hai liên tiếp vào ngày 27/3, khi đồng USD mạnh lên và dữ liệu của Chính phủ Mỹ cho thấy dự trữ dầu thô và xăng bất ngờ gia tăng.
-
Hàng hoá
Trung Quốc: Nhập khẩu vàng từ Hong Kong giảm gần 50%
08:09' - 28/03/2024
Nhập khẩu vàng ròng từ Hong Kong (Trung Quốc) vào Trung Quốc đạt 39,826 tấn trong tháng 2/2024, thấp hơn nhiều so với mức 76,248 tấn ghi nhận hồi tháng 1.
-
Hàng hoá
Giá dầu giảm ngày thứ hai liên tiếp, vàng chững giá, chứng khoán biến động trái chiều
17:15' - 27/03/2024
Giá dầu châu Á giảm ngày thứ hai liên tiếp trong phiên chiều 27/3 sau khi báo cáo cho thấy dự trữ dầu của Mỹ, nước sử dụng dầu mỏ lớn nhất thế giới, tăng mạnh.
-
Hàng hoá
Cao Bằng xử phạt hộ kinh doanh mỹ phẩm nhập lậu
15:53' - 27/03/2024
Quản lý thị trường Cao Bằng vừa xử phạt 13,5 triệu đồng đối với một hộ kinh doanh trên địa bàn về hành vi kinh doanh mỹ phẩm nhập lậu.
-
Hàng hoá
Tôm Việt Nam xuất khẩu vào Hoa Kỳ có thể bị đặt cọc thuế chống trợ cấp sơ bộ
15:16' - 27/03/2024
Ba trong số bốn nguồn cung tôm nuôi lớn nhất của Hoa Kỳ có thể sẽ buộc phải đặt cọc thuế chống trợ cấp (CVD) sơ bộ dao động từ 2% -196% ngay từ cuối tuần này.
-
Hàng hoá
Đẩy nhanh mở cửa thị trường quả dừa tươi và sầu riêng đông lạnh sang Trung Quốc
12:38' - 27/03/2024
Cục Bảo vệ thực vật vừa yêu cầu rà soát, tổng hợp vùng trồng, cơ sở đóng gói dừa tươi và sầu riêng đông lạnh xuất sang Trung Quốc.
-
Hàng hoá
Quảng Ninh phát hiện hàng chục cơ sở kinh doanh vàng vi phạm
12:06' - 27/03/2024
Trong hơn 1 tháng, Cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Ninh đã phát hiện hàng chục cơ sở kinh doanh vàng vi phạm về nhãn hàng hóa và niêm yết giá không rõ ràng.
-
Hàng hoá
Xử lý 4 cơ sở kinh doanh vi phạm quy định về bán sản phẩm thuốc lá
11:36' - 27/03/2024
Cục Quản lý thị trường Tiền Giang tiến hành xử phạt 4 cơ sở bán buôn, bán lẻ thuốc lá vi phạm quy định tại thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang với tổng số tiền đến 25 triệu đồng.