Những điều nhà đầu tư cần lưu ý khi tham gia giao dịch chứng khoán phái sinh
Theo Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, thị trường chứng khoán phái sinh mới đi vào hoạt động từ ngày 10/8 đến nay nhưng số lượng nhà đầu tư tham gia thị trường này đang gia tăng hàng ngày.
Chứng khoán phái sinh (CKPS) là công cụ phòng ngừa rủi ro hiệu quả, đồng thời mang lại cơ hội kiếm lời lớn cho nhà đầu tư trên thị trường với lợi thế đòn bẩy cao. Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng cần tìm hiểu kỹ trước khi tham gia thị trường tài chính bậc cao này. Dưới đây là một số điều nhà đầu tư cần lưu ý khi tham gia giao dịch chứng khoán phái sinh.
Ký quỹ trước khi giao dịch
Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội cho biết, trước khi thực hiện giao dịch mua/bán hợp đồng tương lai nhà đầu tư cần ký quỹ. Trong giao dịch cổ phiếu, ký quỹ là việc công ty chứng khoán cho nhà đầu tư vay tiền để mua chứng khoán thì ký quỹ trong giao dịch chứng khoán phái sinh là việc nhà đầu tư đặt cọc một khoản tiền để đảm bảo cho các giao dịch của mình được thực hiện.
Hiện tại, tỷ lệ ký quỹ theo quy định của Trung tâm Lưu ký chứng khoán (VSD) là 10% (tỷ lệ này sẽ được VSD xác định lại định kỳ vào ngày mùng 1, 10, và ngày 20 hàng tháng và công bố 2 ngày làm việc trước khi áp dụng mức ký quỹ mới) nhưng để phòng ngừa rủi ro, các công ty chứng khoán (CTCK) thường yêu cầu mức ký quỹ cao hơn, từ 13,5-15%.
Duy trì mức ký quỹ yêu cầu: Hàng ngày, vào cuối giờ giao dịch, VSD sẽ tính toán giá trị lãi, lỗ ròng đối với các hợp đồng phái sinh mà nhà đầu tư nắm giữ. Trường hợp giá trị của các hợp đồng này tăng hoặc giảm không theo kỳ vọng khiến nhà đầu tư lỗ ròng dẫn tới số dư trong tài khoản ký quỹ giảm xuống dưới mức ký quỹ yêu cầu, nhà đầu tư cần lưu ý nộp đủ số tiền ký quỹ duy trì yêu cầu nhằm duy trì vị thế hiện có.
Hoặc nhà đầu tư có thể lựa chọn đóng bớt vị thế hợp đồng để giảm mức ký quỹ yêu cầu hoặc đóng toàn bộ vị thế hợp đồng đang nắm giữ. Nếu không, CTCK sẽ tiến hành đóng một phần vị thế hợp đồng của nhà đầu tư theo chính sách của CTCK theo cách mà nhà đầu tư không mong muốn (ví dụ CTCK có thể giao dịch các hợp đồng tương lai của nhà đầu tư với giá bán thấp nhất hoặc giá mua cao nhất).
Trường hợp nhà đầu tư muốn giao dịch các hợp đồng tương lai mới mà số dư trong tài khoản ký quỹ thấp hơn mức yêu cầu, nhà đầu tư sẽ không thể thực hiện được các lệnh giao dịch mới.
Ngày đáo hạn hợp đồng
Mỗi sản phẩm chứng khoán phái sinh có thời gian đáo hạn khác nhau tùy vào tháng đáo hạn, cụ thể là vào ngày Thứ Năm thứ ba của tháng đáo hạn. Trường hợp nhà đầu tư nắm giữ vị thế tới ngày đáo hạn, VSD sẽ thực hiện tất toán lãi, lỗ trên hợp đồng nắm giữ và thực hiện bù trừ thanh toán. Sau ngày giao dịch cuối cùng, sản phẩm đáo hạn sẽ không còn giao dịch.
Một số rủi ro nhà đầu tư có thể gặp khi tham gia giao dịch trên thị trường CKPS: Cũng như các sản phẩm tài chính khác, nhà đầu tư khi tham gia thị trường phái sinh đều phải đối mặt với các rủi ro về biến động giá chứng khoán và thanh khoản của chứng khoán trên thị trường.
Lợi thế của việc tham gia vào hợp đồng tương lai là nhà đầu tư có thể dùng đòn bẩy để mua hợp đồng tương lai, nghĩa là nhà đầu tư chỉ cần bỏ ra một khoản tiền đặt với một tỷ lệ nhất định để giao dịch các hợp đồng tương lai có giá trị lớn hơn gấp nhiều lần.
Nhưng, đây cũng là một con dao hai lưỡi. Nếu giá của hợp đồng tương lai mà nhà đầu tư đã giao dịch biến động theo chiều hướng có lợi, nhà đầu tư sẽ ghi nhận một khoản lời lớn.
Tuy nhiên, nếu giá hợp đồng tương lai biến động theo chiều hướng bất lợi, nhà đầu tư sẽ thua lỗ lớn. Nếu khoản tiền ký quỹ trong tài khoản của nhà đầu tư giảm xuống dưới mức yêu cầu mà nhà đầu tư không ký quỹ bổ sung kịp thời, CTCK sẽ buộc phải đóng bớt một phần hoặc toàn bộ vị thế hợp đồng đang nắm giữ của nhà đầu tư.
Tài khoản nhà đầu tư có thể sẽ ghi nhận một khoản lỗ lớn có thể cao hơn mức ký quỹ ban đầu mà nhà đầu tư đã nộp vào trước khi giao dịch, thậm chí mất trắng khoản ký quỹ ban đầu.
Khuyến nghị dành cho nhà đầu tư
Để phòng ngừa rủi ro, cách tốt nhất là nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ các quy định, cách thức giao dịch, đặc biệt cách thức ký quỹ để tránh những tổn thất đáng tiếc trước khi tham gia đầu tư trên thị trường này.
Nhà đầu tư phải có kiến thức vững về CKPS đồng thời phải am hiểu về thị trường cơ sở, bởi CKPS liên quan đến tài sản cơ sở, liên quan đến thị trường, các chỉ số cổ phiếu, trái phiếu … để có thể dự báo chính xác xu hướng thị trường.
Nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ về đặc điểm, cơ chế hoạt động của từng loại sản phẩm trước khi giao dịch và đặt ra các nguyên tắc đầu tư phù hợp với khả năng tài chính và kinh nghiệm của bản thân trên cơ sở xác định mức độ chấp nhận rủi ro của mình, đồng thời tìm hiểu và xây dựng các phương pháp giao dịch phù hợp và hiệu quả nhất.
Nhà đầu tư cần cân nhắc mức độ sử dụng đòn bẩy khi quyết định số lượng vị thế hợp đồng sẽ tham gia. Nhà đầu tư nên nắm giữ số lượng nhỏ các hợp đồng khi mới tham gia giao dịch để làm quen dần cách thức giao dịch trên thị trường.
Khi nhận thấy việc dự báo xu hướng không đúng, nhà đầu tư có thể sửa sai (cắt lỗ) bằng cách sử dụng lợi thế giao dịch khi không cần nắm giữ tài sản cơ sở và giao dịch ngược chiều để đóng vị thế hợp đồng ngay lập tức nhằm hạn chế tối đa thiệt hại do thua lỗ.
Nhà đầu tư cũng nên lưu ý, giao dịch phái sinh sẽ bị tính phí và thuế giao dịch. Vì vậy, nhà đầu tư nên nhớ các khoản phí và thuế này khi tính toán hiệu quả đầu tư chứng khoán phái sinh.
Trong giai đoạn đầu khai trương thị trường CKPS, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội miễn phí giao dịch CKPS cho các CTCK trong thời gian 6 tháng kể từ ngày 10/8/2017. Theo đó, các CTCK sẽ có chính sách ưu đãi phí giao dịch CKPS cho các nhà đầu tư trong thời gian đầu tùy theo chính sách của các CTCK./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ: Đề nghị AIA tham gia thị trường chứng khoán phái sinh
19:01' - 15/08/2017
Chiều 15/8, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã tiếp ông Ng Keng Hooi, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc điều hành Tập đoàn bảo hiểm AIA.
-
Chứng khoán
Thị trường chứng khoán phái sinh: Sẽ sôi động do có chính sách hỗ trợ tích cực
20:00' - 11/08/2017
Theo các chuyên gia, thị trường chứng khoán phái sinh sẽ rất sôi động trong các phiên giao dịch sắp tới nhờ những chính sách hỗ trợ tích cực của cơ quan quản lý.
-
Chứng khoán
Nhà đầu tư cần chú ý gì khi tham gia giao dịch chứng khoán phái sinh?
15:33' - 10/08/2017
Chứng khoán phái sinh là các công cụ tài chính mà giá trị của chúng phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở.
-
Chứng khoán
Vận hành thị trường chứng khoán phái sinh thông suốt, minh bạch
13:18' - 10/08/2017
Thị trường chứng khoán phái sinh ra đời sẽ có tác động tích cực đến sự minh bạch, tính thị trường của thị trường chứng khoán cơ sở, qua đó sẽ làm tăng tính thanh khoản.
Tin cùng chuyên mục
-
Chứng khoán
Thị trường châu Á phiên 18/4: Các chỉ số chứng khoán phục hồi sau chuỗi ngày mất điểm liên tiếp
17:38'
Chứng khoán châu Á phiên 18/4 hầu hết đi lên khi các nhà giao dịch cân nhắc triển vọng lãi suất của Mỹ, giữa bối cảnh các quan chức Fed đang đặt câu hỏi về sự cần thiết phải cắt giảm lãi suất sớm.
-
Chứng khoán
Phố Wall giảm điểm, thị trường chứng khoán châu Âu phục hồi mạnh mẽ
11:05'
Thị trường chứng khoán Phố Wall giảm điểm, châu Âu phục hồi mạnh mẽ trong phần lớn thời gian phiên giao dịch 17/4 sau khi các quan chức Fed từ chối đưa ra thời điểm có thể cắt giảm lãi suất.
-
Chứng khoán
Chứng khoán Việt Nam - “cá lớn trong ao nhỏ” ở thị trường cận biên
16:22' - 17/04/2024
Dự báo sẽ có khoảng 1,41 tỷ USD từ các quỹ ETF giải ngân vào thị trường chứng khoán Việt Nam tại thời điểm nâng hạng
-
Chứng khoán
Áp lực bán tăng mạnh, VN-Index mất mốc 1.200 điểm
15:46' - 17/04/2024
Sau phiên giảm mạnh gần 60 điểm hôm thứ Hai (15/4), đà giảm chững lại phiên hôm qua (16/4) và giảm mạnh trở lại trong phiên hôm nay khiến VN-Index lùi sâu dưới mốc 1.200 điểm.
-
Chứng khoán
CTG muốn chia cổ tức bằng cổ phiếu để tăng vốn điều lệ
09:22' - 17/04/2024
Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank, mã chứng khoán CTG) dự kiến trình Đại hội đồng cổ đông thường niên 2024 kế hoạch kinh doanh, chia cổ tức bằng cổ phiếu để tăng vốn điều lệ.
-
Chứng khoán
Tin chứng khoán: Doanh nghiệp giao dịch cổ phiếu số lượng lớn hôm nay 17/4
09:14' - 17/04/2024
Hôm nay 17/4, có 6 doanh nghiệp bắt đầu giao dịch cổ phiếu số lượng lớn, trong đó đáng chú ý có giao dịch của Ông Bùi Thành Tâm-Phụ trách quản trị công ty đăng ký bán 390.900 cổ phiếu HSG.
-
Chứng khoán
Danh mục cổ phiếu cần quan tâm hôm nay 17/4
09:01' - 17/04/2024
Ngày 17/4, các công ty chứng khoán khuyến nghị nên quan tâm các cổ phiếu IJC, HPG, MBB.
-
Chứng khoán
Căng thẳng Trung Đông leo thang kéo lùi chứng khoán Mỹ, châu Âu phiên 16/4
07:54' - 17/04/2024
Thị trường chứng khoán châu Âu sụt giảm trong phiên giao dịch 16/4 sau khi người đứng đầu quân đội Israel tuyên bố sẽ đáp trả cuộc tấn công của Iran vào đất nước này.
-
Chứng khoán
Chứng khoán DNSE trả cổ tức 2 năm liên tiếp bằng tiền mặt
22:19' - 16/04/2024
Đại hội cũng thống nhất phương án trả cổ tức bằng tiền mặt với tỷ lệ 5% vốn điều lệ, tương đương 165 tỷ đồng. Đây là năm thứ hai liên tiếp DNSE trả cổ tức cho cổ đông bằng tiền mặt.