Lập trình hệ điều hành mới cho xuất khẩu gạo
Mặc dù đã đạt được thành tích tăng trưởng vượt bậc trong nhiều năm nhưng ngành lúa gạo vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức và rào cản về chính sách khiến năng lực cạnh tranh bị giảm sút.
Nhiều ý kiến cho rằng, đã đến lúc Nhà nước cần thực thiện những giải pháp mạnh mẽ để khơi thông thị trường và đẩy mạnh xuất khẩu mặt hàng lúa gạo.
Tuy nhiên, thay vì siết chặt hay nới lỏng những điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo, Việt Nam cần lập trình một hệ điều hành mới để “xốc” lại toàn bộ hệ thống khi tham gia vào ngành kinh doanh quan trọng này.
*Vẫn còn bất cập
Không thể phủ nhận, suốt một thời gian dài, Nghị định 109/2010/NĐ-CP về kinh doanh xuất khẩu gạo đã giúp cải thiện tình hình lộn xộn về xuất khẩu gạo của Việt Nam.
Cùng với đó, những quy định khắt khe của Nghị định này còn giúp sàng lọc và loại bỏ các thương nhân không có thực lực cũng như định hướng thương nhân đầu tư lâu dài.
Tuy nhiên, sau 7 năm áp dụng vào thực tiễn, đến nay Nghị định 109/2010/NĐ-CP đã có những bất cập cần phải thay đổi cho phù hợp. Nhưng, “chỉnh sửa” hay “làm mới” đang là vấn đề được nhiều ý kiến đưa ra và đề nghị Chính phủ cân nhắc.
Bởi, nếu thiếu công cụ quản lý hiệu quả thì ngành kinh doanh nhạy cảm như xuất khẩu gạo dễ trở nên bát nháo. Nhưng nếu “bó” quá sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp, thương nhân và tác động tiêu cực trở lại.
Theo giới phân tích, thời gian qua, Nghị định 109/2010/NĐ-CP đã giải quyết cơ bản những bất cập tồn tại nhiều năm trong việc thu mua, tiêu thụ thóc gạo và nâng cao chất lượng sản phẩm xuất khẩu.
Thế nhưng, các điều kiện về kho bãi, vùng nguyên liệu, điều kiện hợp đồng đã trở nên hình thức hoặc trở thành rào cản đối với thương nhân.
Lý giải rõ hơn về vấn đề này, ông Trần Hữu Hiệp - Vụ trưởng Vụ Kinh tế, Ban Chỉ đạo Tây Nam bộ nhấn mạnh, nếu dựa theo quy định hiện nay thì cách tiếp cận để định ra các điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo bị “chặt khúc” theo từng tác nhân chứ chưa dựa trên nền tảng mối quan hệ của chuỗi giá trị lúa gạo, mà xuất khẩu chỉ là đầu ra.
Điều này khiến các doanh nghiệp phải gồng mình, đầu tư từ vùng nguyên liệu, năng lực chế biến, kho chứa đến xuất khẩu, không phát huy tính chuyên môn hóa theo thế mạnh của từng doanh nghiệp rồi liên kết lại.
Đưa ra ví dụ cụ thể, ông Trần Hữu Hiệp cho biết, chẳng hạn như doanh nghiệp tư nhân Cỏ May (Đồng Tháp), Công ty CP Thương mại và Sản xuất Viễn Phú (Cà Mau) là những doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu mặt hàng gạo đặc sản, hữu cơ với số lượng nhỏ, nhu cầu và khả năng đầu tư xây dựng kho chứa, cơ sở xay, xát thóc gạo còn hạn chế nên không đáp ứng điều kiện theo quy định.
Ngoài ra, một số thương nhân khác lại có thế mạnh về khách hàng, thị trường nhưng không có năng lực tài chính, vốn hoặc đất đai và nguồn nhân lực cần thiết để đầu tư vận hành kho chứa, cơ sở xay xát thóc gạo nên cũng được xếp vào loại không đủ điều kiện.
Một bất cập nữa cũng được đặt ra là Nghị định số 109 buộc thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo phải có ít nhất 1 kho chuyên dùng với sức chứa tối thiểu 5.000 tấn thóc và có ít nhất 1 cơ sở xay, xát thóc, gạo với công suất tối thiểu 10 tấn thóc/giờ.
Trong khi doanh nghiệp hoàn toàn có thể sử dụng dịch vụ này thông qua việc liên kết với một doanh nghiệp chuyên ngành mà không nhất thiết bỏ vốn đầu tư tốn kém.
Do đó, dự thảo Nghị định 109/2010/NĐ-CP đã được Bộ Công Thương điều chỉnh về khung pháp lý và thể chế, tạo điều kiện giúp doanh nghiệp hội nhập sâu và hiệu quả với thị trường thế giới trong bối cảnh thị trường gạo thế giới đang ngày càng khó khăn khi thị trường do người mua quyết định và tình trạng mất cân đối cung - cầu.
Tuy nhiên, những khó khăn này bắt buộc phải tính toán để giải phóng lực lượng sản xuất, nhất là các doanh nghiệp tham gia kinh doanh trên thị trường thế giới.
*Hoàn thiện thể chế
Bộ Công Thương cho biết, năm 2017 sẽ có sự đổi mới thật sự mạnh mẽ cả về quan điểm, chủ trương và thể chế để hình thành các vùng sản xuất lớn nhằm phục vụ cho việc cơ giới hóa, tự động hóa và đưa công nghệ vào sản xuất nông nghiệp, tạo tiền đề xây dựng thành công thương hiệu gạo.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để làm được điều này ngành lúa gạo sẽ tiếp tục phải đối mặt với không ít khó khăn. Vì vậy, ngành gạo Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện những yếu kém nội tại như sản xuất còn manh mún, khâu chế biến chưa bảo đảm tính liên tục và đẩy mạnh công tác xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam trên thị trường thế giới.
Theo kiến nghị của Công ty TNHH xuất khẩu lương thực Khiêm Thanh, dự thảo Nghị định mới cần tạo điều kiện, hỗ trợ để giữ uy tín và chất lượng, tiến tới xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam.
Ngoài ra, Nhà nước cần có chính sách giúp doanh nghiệp xây dựng được vùng nguyên liệu ổn định qua liên kết với nông dân, cũng như tạo điều kiện mở rộng hệ thống phân phối ở nước ngoài.
Đặc biệt hơn cả là phải bình đẳng, công bằng và đảm bảo quyền lợi để các doanh nghiệp tự xuất khẩu các loại gạo chất lượng cao.
Đồng tình quan điểm này, ông Phạm Thái Bình, Giám đốc Công ty TNHH Trung An bày tỏ, dự thảo Nghị định mới cần đưa ra chính sách thuận lợi giúp các doanh nghiệp tạo được vùng nguyên liệu tập trung, nâng cao chất lượng sản phẩm, từng bước tiến tới việc xây dựng thương hiệu gạo chung.
Đặc biệt, cần có biện pháp kiểm soát, loại trừ tình trạng cạnh tranh không lành mạnh bằng việc giảm giá bán, thiếu ổn định về chất lượng của một số doanh nghiệp gây ảnh hưởng chung tới hoạt động xuất khẩu gạo.
Các chuyên gia thương mại cho rằng, để xuất khẩu gạo phát triển bền vững, ngành lúa gạo Việt Nam cần một tầm nhìn mới đi kèm với hoạch định chiến lược, phù hợp với xu thế toàn cầu hóa và đem lại giá trị gia tăng tốt nhất cho người nông dân trồng lúa ở Việt Nam cũng như các doanh nghiệp xuất khẩu.
Ngoài việc hỗ trợ từ phía Nhà nước, các Bộ, ngành địa phương rất cần sự nỗ lực của mỗi doanh nghiệp, Hiệp hội ngành hàng để tạo ra bước đột biến đưa hạt gạo mang thương hiệu Việt Nam tương xứng với vị thế mới của đất nước./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Xuất khẩu gạo: Doanh nghiệp nhỏ mong chờ được “cởi trói”
08:16' - 16/06/2017
Những điều thay đổi trong bản dự thảo mới sẽ tạo sân chơi công bằng, chủ động hơn cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo, khả năng tiếp cận thị trường của doanh nghiệp cũng sẽ rộng và thông thoáng hơn.
-
Kinh tế Thế giới
Xuất khẩu gạo 5 tháng đầu năm của Campuchia cao kỷ lục
14:13' - 11/06/2017
Trong 5 tháng đầu năm 2017, Campuchia đã xuất khẩu 257.637 tấn gạo, tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái.
-
Hàng hoá
Xuất khẩu gạo có nhiều tín hiệu lạc quan
21:20' - 23/05/2017
Sau một thời gian dài rơi vào trầm lắng, tình hình xuất khẩu gạo hiện đang ấm dần với những tín hiệu khá lạc quan.
-
Kinh tế Việt Nam
Xuất khẩu gạo chất lượng cao: Cơ hội cho doanh nghiệp Việt
16:36' - 27/04/2017
Theo các doanh nghiệp, hiện có một số thị trường như Hong Kong (Trung Quốc), Singapore và một số nước Châu Phi đang có nhu cầu nhập khẩu gạo thơm khá mạnh.
Tin cùng chuyên mục
-
Thị trường
Kim ngạch xuất khẩu của Nhật Bản lần đầu tiên vượt 100.000 tỷ yen
08:33'
Bộ Tài chính Nhật Bản cho biết xuất khẩu của nước này tăng tháng thứ 4 liên tiếp do đồng yen yếu và nhu cầu ở Trung Quốc gia tăng tạo lực đẩy cần thiết cho nền kinh tế khi tiêu dùng nội địa sụt giảm.
-
Thị trường
Bất chấp sức ép từ đồng USD, giá vàng vẫn duy trì gần mức kỷ lục
17:35' - 17/04/2024
Giá vàng ít biến động trong chiều 17/4, duy trì ngay dưới ngưỡng cao kỷ lục nhờ nhu cầu trú ẩn an toàn được thúc đẩy bởi rủi ro địa chính trị ở Trung Đông.
-
Thị trường
Theo sát diễn biến giá cả thị trường để kiểm soát lạm phát
16:29' - 17/04/2024
Bộ Tài chính cho biết, thời gian tới sẽ phối hợp với các bộ, ngành có liên quan theo sát diễn biến giá các mặt hàng thiết yếu như giá điện, giá xăng dầu, tránh để tác động tới lạm phát.
-
Thị trường
Giá xăng tăng hơn 400 đồng/lít từ 15h
14:52' - 17/04/2024
Xăng E5RON92 không cao hơn 24.226 đồng/lít (tăng 378 đồng/lít so với giá cơ sở hiện hành); xăng RON95-III: không cao hơn 25.237 đồng/lít (tăng 416 đồng/lít so với giá cơ sở hiện hành).
-
Thị trường
Lượng khách hàng không của Trung Quốc đạt kỷ lục
09:18' - 17/04/2024
Số lượng hành khách hàng không của Trung Quốc trong quý I/2024 tăng 37,7% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt gần 180 triệu lượt.
-
Thị trường
Các thị trường châu Á biến động trái chiều trước những thông tin kinh tế mới
17:31' - 16/04/2024
Giá vàng dao động quanh mức cao kỷ lục đạt được vào tuần trước, trong bối cảnh những lo ngại về căng thẳng địa chính trị gia tăng giữa Iran và Israel đã thúc đẩy nhu cầu mua vào.
-
Thị trường
Quốc gia xuất khẩu nông sản hàng đầu lo ngại diễn biến thời tiết bất thường
09:24' - 16/04/2024
Đợt mưa lớn thời gian gần đây ở khu vực trung tâm nông nghiệp của Argentina làm gia tăng lo ngại về thiệt hại đối với năng suất đậu tương niên vụ 2023/24.
-
Thị trường
Nghỉ lễ giỗ Tổ, giá xăng được điều chỉnh sớm
22:14' - 15/04/2024
Việc điều hành giá xăng dầu liền kề sau kỳ điều hành ngày 11/4/2024 sẽ được thực hiện vào thứ Tư, ngày 17/4/2024
-
Thị trường
Các thị trường châu Á phản ứng ngược chiều trước tình hình Trung Đông
17:13' - 15/04/2024
Các thị trường dầu, vàng và chứng khoán có những phản ứng ngược chiều trước những diễn biến mới nhất liên quan tới tình hình căng thẳng tại Trung Đông